Ένα μεγάλο ρέμα, ή μικρός ποταμός, που στο διάβα του δημιουργεί την περίφημη Κοιλάδα του Λουτάνη και φιλοξενεί στα νερά και στις όχθες του ένα μεγάλο πλούτο της ροδιακής πανίδας και χλωρίδας. Ο Λουτάνης βρίσκεται στα βοριοανατολικά της Ρόδου και αποτελεί τον δεύτερο μεγαλύτερο ποταμό του νησιού. Δημιουργείται από πολλές πηγές και άλλα μικρότερα ρέματα που συμβάλλουν σε αυτόν σε όλη την διαδρομή του. Η πορεία του ξεκινάει βόρεια του Προφήτη Ηλία, στους λόφους Κοπράνα και Στρογγυλό και στην αρχή του αναφέρεται ως ρέμα Λίμας. Με πορεία προς τα νότια φτάνει στην Αρχίπολη, όπου ενώνεται με ένα ρέμα που έρχεται από τον Προφήτη Ηλία και έτσι ξεκινάει ο βασικός ρους του Λουτάνη. Το ρέμα κινείται από τα δυτικά προς τα ανατολικά, περνάει βόρεια από τους λόφους Μεσόβουνο και Συμιακό και μετά από λίγα χιλιόμετρα εκβάλλει στα νότια της μεγάλης παραλίας Αφάντου, στα βόρεια περίχωρα των Κολυμπίων. Το συνολικό μήκος του ρέματος φτάνει τα 17 χλμ. και η λεκάνη απορροής του τα  63,5 τ.χλμ. Στα νερά του συμβάλλουν πολλά ακόμα ρέματα με σημαντικότερα το ρέμα Δίλια, το ρέμα Χαλέλη, τον Χειρινό και το ρέμα των Επτά Πηγών. Κατά τους χειμερινούς μήνες και μετά από έντονες βροχοπτώσεις ο Λουτάνης μετατρέπεται σε χείμαρρο ενώ το καλοκαίρι το μεγαλύτερο κομμάτι του συνήθως ξεραίνεται και μόνο μερικές λούτσες με νερό παραμένουν. Ο Λουτάνης χαρακτηρίζεται από συνεχείς αλλαγές της κοίτης του καθώς όταν μετατρέπεται σε χείμαρρο μεταφέρει μεγάλες ποσότητες φερτών υλών. Από το ύψος της Αρχίπολης μέχρι και λίγο μετά τις Επτά Πηγές, ο Λουτάνης σχηματίζει την περίφημη κοιλάδα του, η οποία περιλαμβάνεται σε μία ευρύτερη προστατευόμενη περιοχή NATURA. Ο μικρός ποταμός αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα σημεία εξερεύνησης των φυσιολατρών που επισκέπτονται την Ρόδο.

Στην περιοχή της κοιλάδας του ο Λουτάνης στεφανώνεται από ένα πυκνό δάσος από τραχεία πεύκη. Άλλα δέντρα της περιοχής είναι τα πλατάνια, τα αυτοφυή κυπαρίσσια, τα πουρνάρια, οι αριές, οι ιτιές, τα φυλίκια, οι αγριελιές, οι κουτσουπιές, οι αγριοκουμαριές, οι πικροδάφνες, τα σκίνα και οι χαρουπιές. Κοντά στον ποταμό φύονται σπουδαίοι αντιπρόσωποι της ροδιακής χλωρίδας, όπως η ενδημική παιώνια Paeonia clusii subsp rhodia, το ενδημικό κυκλάμινο Cyclamen rhodium subsp rhodium, η Aristolochia guichardii, ο Tragopogon longirostris, η Matthiola longipetala subsp pumilio, το Muscari weissii, η Lithodora hispidula και η ενδημική ορχιδέα Ophrys rhodia. Άλλα είδη της περιοχής είναι ο Ranunculus creticus, η ανεμώνη Anemone apennina subsp blanda, το κολχικό Colchicum macrophyllum, η Anchusa aegyptiaca, το γεράνι Geranium lucidum, η ίριδα Iris unguicularis subsp carica, η Salvia verbenaca, ο Potamogeton nodosus, η Tuberaria guttata, η Vicia hybrida, η Ajuga chamaepitys subsp chia, το Alyssum sibiricum, ο Astragalus spruneri, η λαδανιά Cistus salviifolius, η Ficaria verna subsp chrysocephala, η Gagea peduncularis, η Linaria simplex, η σιληνή Silene nocturna και οι ορχιδέες Anacamptis papilionacea subsp aegaea, Anacamptis pyramidalis, Ophrys lucis, Ophrys sitiaca, Ophrys dodekanensis, Ophrys oreas, Ophrys regis-ferdinandii, Ophrys cinereophila, Ophrys speculum και Ophrys tenthredinifera.

Η ορνιθοπανίδα της περιοχής περιλαμβάνει πολλά ενδιαφέροντα είδη που επισκέπτονται τα νερά του ποταμού για να ξεδιψάσουν, να προστατευτούν ή να κυνηγήσουν. Από τα αρπακτικά εδώ ζούνε φιδαετοί, σφηκιάρηδες, γερακίνες, αετογερακίνες, πετρίτες, μαυροπετρίτες, βραχοκιρκίνεζα, τυτούδες, κουκουβάγιες και γκιώνηδες. Στις όχθες συχνά εμφανίζονται διάφορα παρυδάτια είδη, όπως σταχτοτσικνιάδες, νυχτοκόρακες, πετροτουρλίδες, ακτίτες και ποταμοσφυριχτές. Άλλα είδη της περιοχής είναι τα τρυγόνια, οι φάσσες, οι αλκυόνες, οι σταχτάρες, οι συκοφάγοι, οι μελισσοφάγοι, οι τσαλαπετεινοί, οι χαλκοκουρούνες, οι καρβουνιάρηδες, οι ασπροκωλίνες, οι σταχτοπετρόκληδες, οι μελωδοτσιροβάκοι, οι μαυροσκούφηδες, οι μαυροτσιροβάκοι, τα φανέτα, οι γαλαζοπαπαδίτσες, οι αμπελουργοί, οι τρυποφράχτες, οι τσίχλες, οι φλώροι, οι καρδερίνες, οι νεροκελάδες, οι λιβαδοκελάδες, οι κορυδαλλοί, οι κίσσες και τα κοράκια.

Από τα αμφίβια στον Λουτάνη ζούνε λεβαντοβάτραχοι, πρασινόφρυνοι και δεντροβάτραχοι. Η ερπετοπανίδα περιλαμβάνει ποταμοχελώνες, οφίσοπες, τουρκικές σαύρες, τυφλίτες, κροκοδειλάκια, σαμιαμίδια, κυρτοδάκτυλους, τρανόσαυρες, αβλέφαρους, σπάνιες χρυσόσαυρες, μαύρους έφιους, σαπίτες, νερόφιδα, λιμνόφιδα, σαΐτες, αγιόφιδα και σπιτόφιδα. Στις πιο απομονωμένες περιοχές ζούνε τα εμβληματικά πλατώνια με την πανίδα των θηλαστικών να συμπληρώνεται από τα ενδημικά του νησιού υποείδη ασβού, πετροκούναβου και σκαντζόχοιρου, αλεπούδες, λαγούς και διάφορα είδη νυχτερίδων με σημαντικότερη την απειλούμενη ασιατική τρανονυχτερίδα (Eptesicus bottae). Ο Λουτάνης αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους βιότοπους του ενδημικού ψαριού της Ρόδου, του γκιζανιού (Ladigesocypris ghigii), ενώ εδώ συναντάει κανείς και τον ενδημικό κάβουρα του γλυκού νερού Potamon rhodium.