Στο μικρό νησί του Βορείου Αιγαίου μια σειρά από όμορφα ρέματα που κρατάνε νερό σχεδόν όλο το χρόνο, προσφέρει τροφή και καταφύγιο σε δεκάδες μεταναστευτικά είδη της ορνιθοπανίδας, ενώ φιλοξενεί και πολλά σπάνια είδη φυτών. Είναι πραγματικά εντυπωσιακό το γεγονός ότι ένα νησί με μέγεθος που φτάνει μόλις τα 49 τ.χλμ. και διαθέτει ακτογραμμή όχι μεγαλύτερη από 37 χλμ. φιλοξενεί 14 ρέματα που κοντά στις εκβολές τούς δημιουργούν μικρούς, αλλά υγιείς υγρότοπους που σφύζουν από ζωή. Οι μεγάλες ράχες του νησιού βρίσκονται στα ανατολικά και σβήνουν στη δυτική ακρογραμμή σε παράλληλους λόφους που χάνουν τα ύψος τους καταλήγοντας σε μια αλληλουχία από χερσονήσους και μικρούς όρμους μέσα στους οποίους κατεβαίνουν τα ρέματα. Οι κύριοι λόφοι του νησιού είναι η Μεγάλη Πέτρα, το Σημάδι, η Λεμονή Ράχη, τα Ισώματα και ο Άγιος Δημήτριος. Ανάμεσα τους κυλάνε 14 ρέματα τα οποία, από Βορρά προς Νότο, καταλήγουν σε ομώνυμες παραλίες: Καλάμι, Παναγία, Μεγάλο Μουρούλι, Μικρό Μουρούλι, του Παραδείση, του Αγίου Αντωνίου, του Αγίου Δημητρίου, Τριγάρι, Λιδαριό, Φτελιό, Γουρνιά, Βρυσίτσα, του Φράγκου και Τρυπητή. Τα ηφαιστειακά πετρώματα του νησιού δεν απορροφούν τα νερά τα οποία καταλήγουν στις παραλίες δημιουργώντας υγροτόπους οι περισσότεροι από τους οποίους κρατάνε τα νερά τους ακόμα και το καλοκαίρι, ενώ οι όχθες τους καλύπτονται από πυκνή βλάστηση. Έτσι στον Αη Στράτη σε μια ακτογραμμή 23 περίπου χιλιομέτρων απλώνεται μια μοναδική πεζοπορική διαδρομή, όπου ο εξερευνητής περνάει διάσελα που στην κορυφή τους αντικρίζει μικρούς και διαφορετικούς υγροτόπους σε παραλίες. Η απόλυτη εξερεύνηση ενός πλούσιου σε πυκνότητα από εικόνες, ζώα και φυτά νησιωτικού τοπίου της χώρας μας.

Στους λόφους που κατεβαίνουν, αλλά και κοντά στις παραλίες, αναπτύσσονται μικρές συστάδες ήμερης βελανιδιάς (Quercus ithaburensis macrolepis), ενώ η υπόλοιπη βλάστηση είναι η τυπική μεσογειακή χλωρίδα με είδη, όπως ρίγανες, δεντρολίβανα, φασκόμηλα, ασφόδελους, γαλατσίδες, άρτηκες, εφέδρες, σπαραγγιές, κ.ά. Η χλωρίδα στις όχθες των μικρών υγροτόπων είναι πολύ ενδιαφέρουσα. Εκτός από τις λευκοϊτιές, τις πικροδάφνες, τις λυγαριές, τα βούρλα και τα ψαθιά που πρωταγωνιστούν, απαντώνται και κάποια σπάνια υδροχαρή φυτά μερικά, όπως η Callitriche brutia, ο Myosurus heldreichi, το Lythrum borysthenicum, το Isoetes duriei και η Pilularia minuta. Άλλα υδροχαρή είδη είναι η νεραγκούλα ο Ranunculus peltatus subsp baudotii, το Halimione portulacoides, ο Cyperus rotundus, η Eleocharis palustris, ο Schoenoplectus litoralis και η Lemna minor. Σημαντικά φυτά της περιοχής είναι η κάππαρη Capparis zoharyi, το Alyssum umbellatum, η σιληνή Silene fabaria subsp fabaria, η Calystegia soldanella, η Crassula vaillantii, ο Ononis diffusa, το Hypecoum torulosum, ο Stachys cretica subsp lesbiaca και το Verbascum lasianthum. Άλλα είδη που θα συναντήσετε στο περπάτημα σας είναι η φτέρη Polypodium cambricum, το αγριόσκορδο Allium sphaerocephalon subsp arvense, ο κρίνος της θάλασσας Pancratium maritimum, ο Anthriscus caucalis, το Eryngium campestre, η Vinca major subsp major, η δρακοντιά Dracunculus vulgaris, η Aetheorhiza bulbosa, η κενταύρια Centaurea benedicta, η Crepis multiflora, το Helichrysum stoechas subsp barrelieri, η Hypochaeris glabra, το Onopordum tauricum, το Taraxacum hellenicum, ο Tragopogon porrifolius subsp eriospermus, η Anchusa undulata subsp hybrida, το Echium arenarium, η Cakile maritima subsp maritima, η Matthiola sinuata, το Cerastium comatum, το Cerastium glutinosum, οι σιληνές Silene cretica και Silene nocturna, η Spergula pentandra, η Spergularia marina, η Calystegia sepium subsp sepium, το Sedum litoreum, ο Umbilicus rupestris, η Ruta chalepensis subsp chalepensis, ο Lotus conimbricensis, ο Lupinus angustifolius, η Drimia maritima, το Hypericum olympicum, ο κρόκος Crocus laevigatus, η ίριδα Iris tuberosa, η Romulea ramiflora subsp ramiflora, η Orobanche crenata, το Glaucium corniculatum, η Papaver nigrotinctum, ο Adonis annua subsp cupaniana, η Valerianella hirsutissima και η βιόλα Viola kitaibeliana.

Οι υγρότοποι του Άη-Στράτη προσελκύουν πολλά είδη της ορνιθοπανίδας και καθώς το νησί βρίσκεται στη μέση του Αιγαίου, αποτελούν σημαντικούς σταθμούς κατά την διάρκεια των μεταναστεύσεων. Σημαντικά παρυδάτια είδη που επισκέπτονται τα ρέματα είναι οι λευκοτσικνιάδες, οι σταχτοτσικνιάδες, οι νυχτοκόρακες, οι κρυπτοτσικνιάδες, οι μικροτσικνιάδες, οι κορμοράνοι, οι ακτίτες, οι πρασινοσκέληδες, οι καλαμοκανάδες, οι ποταμοσφυριχτές, οι αμμοσφυριχτές, οι νανοσκαλίδρες, οι λασποσκαλίδρες, οι νερόκοτες, οι δασότρυγγες, οι πρασινοσκέληδες, οι κοκκινοσκέληδες, τα μπεκατσίνια, κ.ά. Στα βράχια των χερσονήσων και λίγο πιο ανοιχτά απαντώνται διάφορα θαλασσοπούλια, όπως αρτέμηδες, μύχοι, θαλασσοκόρακες, μαυροκέφαλοι γλάροι, ασημόγλαροι, αιγαιόγλαροι και χειμωνογλάρονα. Από τα αρπακτικά ξεχωρίζει η παρουσία του μαυροπετρίτη και ακολουθούν οι γερακίνες, οι πετρίτες και τα βραχοκιρκίνεζα. Η ορνιθοπανίδα συμπληρώνεται με είδη, όπως μπεκάτσες, ορτύκια, νησιώτικες πέρδικες, τρυγόνια, κούκοι, κουκουβάγιες, γιδοβύζια, σταχτάρες, βουνοσταχτάρες, σταβλοχελίδονα, σπιτοχελίδονα, μιλτοχελίδονα, βραχοχελίδονα, τσαλαπετεινοί, μελισσοφάγοι, χαλκοκουρούνες, στραβολαίμηδες, κορυδαλλοί, λιβαδοκελάδες, νεροκελάδες, τρυποφράχτες, φοινίκουροι, καρβουνιάρηδες, σταχτοπετρόκληδες, ασπροκωλίνες, μαυρολαίμηδες, γαλαζοκότσυφες, μαυροτσιροβάκους, βουνοτσιροβάκους, κοκκινοτσιροβάκους, γαλαζοπαπαδίτσες, φλώρους και τσιφτάδες. Προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι παρότι υπάρχουν τόσοι υγρότοποι απουσιάζουν από το νησί τα αμφίβια. Η ερπετοπανίδα της περιοχής είναι μάλλον φτωχή και περιλαμβάνει τον κυρτοδάκυλο, τον οφίσοπα, τον τυφλίτη και τον εφιό, ενώ από τα θηλαστικά δεν αποκλείεται να συναντήσετε κάποια φώκια, καθώς στα πιο απομακρυσμένα σημεία του νησιού ζούνε ακόμα λίγα άτομα. Επίσης, κοινή είναι η παρουσία του σκαντζόχοιρου γύρω από τα ρέματα.