Έλος Αρχαίου Λιμένα Σαλαμίνας

Photo Gallery

 

Ένας μικρός και υποβαθμισμένος υγρότοπος που αποδεικνύει ότι ο κάθε βιότοπος, ακόμα και όταν βρίσκεται σε πολύ άσχημη κατάσταση, συνεχίζει να προσελκύει τα ζώα που τόσους αιώνες τον επισκέπτονται. Το έλος βρίσκεται στην περιοχή Σπιθάρι κοντά στα Αμπελάκια στα ανατολικά παράλια της Σαλαμίνας. Πρόκειται για την περιοχή όπου στη αρχαιότητα ήταν χτισμένο το λιμάνι της πόλης της Σαλαμίνας, ενώ ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι σε αυτό το σημείο είχε αγκυροβολήσει ο ελληνικός στόλος ακριβώς πριν από την ξακουστή ναυμαχία της Σαλαμίνας. Ακόμα και σήμερα μπορεί κανείς να παρατηρήσει τα υπολείμματα του αρχαίου λιμένα του νησιού. Το μικρό έλος της περιοχής βρίσκεται στο τέλος ενός στενού κόλπου, μήκους 1,5 χιλιομέτρου και πλάτους 350 μέτρων, που δημιουργείται από δύο μακρόστενες χερσονήσους, την Πούντα στα βόρεια και την Κυνόσουρα στα νότια. Η έκταση του έλους φτάνει μόλις τα 25 στρέμματα και είναι απορίας άξιο πώς έχει διατηρηθεί, καθώς λίγες δεκάδες μέτρα ανατολικότερα βρίσκονται δύο ναυπηγεία-διαλυτήρια πλοίων. Παράλληλα στα δυτικά και προς τα ηπειρωτικά το έλος διακόπτεται από τον πολυσύχναστο παραθαλάσσιο ασφαλτόδρομο της Ακτής Θεμιστοκλέους και αμέσως μετά βρίσκονται μικρές μάντρες, χτισμένες ακριβώς πάνω στα παλιά χέρσα του υγροτόπου. Ακόμα και μέσα στο έλος υπάρχει το σύγχρονο Μνημείο της Ναυμαχίας της Σαλαμίνας. Παρόλα αυτά ένα μικρό ρέμα συνεχίζει να εκβάλλει στην περιοχή ανάμεσα σε βούρλα και διάφορα αλόφυτα, ενώ εδώ ακόμα σταθμεύουν κάποια παρυδάτια πτηνά. Η θάλασσα μπροστά στο έλος είναι για πολλά μέτρα αβαθής και έτσι κατά την διάρκεια της άμπωτης αποκαλύπτεται ένας μεγάλος βούρκος και πολλά δίθυρα μαλάκια αναδύονται από τις λάσπες. Μπορεί το έλος του Αρχαίου Λιμένα της Σαλαμίνας να δείχνει κατεστραμμένο, όμως ακόμα και εδώ μπορεί κανείς να απολαύσει την εξερεύνηση παρατηρώντας είδη που σταθμεύουν για λίγο αλλά συνηθίζουν εύκολα την ανθρώπινη παρουσία.

Στην περιοχή είχε δημιουργηθεί ο προσφυγικός καταυλισμός με την ονομασία Φοίνιξ και έτσι δεν είναι τυχαίο που υπάρχουν λίγες διάσπαρτες χουρμαδιές (Phoenix dactylifera). Άλλα δέντρα περιμετρικά του έλους είναι τα αλμυρίκια, τα θαμνοκυπάρισσα, οι ευκάλυπτοι, οι χαρουπιές και οι λεύκες. Από τα μικρότερα φυτά εδώ απαντώνται σκίνα, ασφόδελοι, κάππαρες, ασπάλαθοι, γαλατσίδες και εφέδρες. Πέρα από τα βούρλα (Juncus maritimus) εδώ συναντάει κανείς και τα αλόφυτα Sarcocornia perennis, Suaeda vera και Arthrocnemum macrostachyum. Σημαντικά είδη του υγροτόπου και της κοντινής περιοχής είναι η καμπανούλα Campanula drabifolia, η σιληνή Silene apetala, το Ferulago nodosa, η Pimpinella cretica, το Onopordum caulescens, η Carrichtera annua, η Paronychia capitata subsp capitata και η Trigonella spruneriana. Η χλωρίδα συμπληρώνεται με είδη, όπως το Asplenium ceterach, ο Allosorus acrosticus, το Mesembryanthemum nodiflorum, τα αγριόσκορδα Allium guttatum subsp tenorei  και Allium subhirsutum, ο Daucus guttatus subsp guttatus, η Lagoecia cuminoides, η Thapsia garganica subsp garganica, ο Asteriscus aquaticus, η Atractylis cancellata, η Carlina corymbosa subsp graeca, ο Carthamus lanatus subsp baeticus, η κενταύρια Centaurea benedicta, η Crepis multiflora, το Urospermum picroides, η Anchusa azurea, το Echium angustifolium, η Malcolmia flexuosa subsp naxensis, το Sisymbrium irio, η Silene sedoides, η Spergularia bocconei, η Drimia numidica, η Cakile maritima, η Ballota acetabulosa και το Teucrium divaricatum.

Η ορνιθοπανίδα παρά το μικρό μέγεθος του υγροτόπου εμφανίζει ενδιαφέρον, καθώς εδώ σταθμεύουν κατά τις μεταναστευτικές περιόδους διάφορα παρυδάτια είδη. Στην περιοχή ζουν μόνιμα οι αλκυόνες, ενώ στα βράχια και στις πέτρες του αρχαίου λιμανιού ξεκουράζονται μικρά κοπάδια από καστανοκέφαλους γλάρους. Την άνοιξη καταφθάνουν σταχτοτσικνιάδες και λευκοτσικνιάδες, ενώ εδώ κυνηγούν βραχοκιρκίνεζα. Άλλα είδη που εμφανίζονται εποχικά ή ζουν μόνιμα στην περιοχή είναι το μαυροβουτηχτάρι, ο κορμοράνος, ο καλαμοκανάς, ο ποταμοσφυριχτής, ο θαλασσοσφυριχτής, το αργυροπούλι, η λασποσκαλίδρα, ο κοκκινοσκέλης, ο πρασινοσκέλης, ο ακτίτης, ο λεπτόραμφος γλάρος, ο μαυροκέφαλος γλάρος, ο ασημόγλαρος, το χειμωνογλάρονο, η κουκουβάγια, η σταχτάρα, ο κορυδαλλός, το σταβλοχελίδονο, το σπιτοχελίδονο, η νεροκελάδα, η κιτρινοσουσουράδα, ο καρβουνιάρης, ο μαυρολαίμης, ο καστανολαίμης, ο σταχτοπετρόκλης, ο μαυροσκούφης, η σχοινοποταμίδα, ο αετομάχος, η κουρούνα, ο σπίνος, η καρδερίνα και το σκαρθάκι.

Από την ερπετοπανίδα στην περιοχή απαντώνται σαμιαμίδια, τρανόσαυρες, τυφλίνοι και σπιτόφιδα. Είναι σημαντικό ότι στην χερσονήσο της Κυνόσουρας ζουν γραικοχελώνες, αλλά και σαπίτες, σαΐτες και αγιόφιδα. Από τα θηλαστικά στο έλος απαντώνται μόνο νυχτερίδες. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η ακτή κατά την άμπωτη, όταν φανερώνονται τα δίθυρα μαλάκια Pinctada radiata και Mactra corallina, αλλά και άλλοι μικροί οργανισμοί των θαλάσσιων βούρκων.

 

 

Πως θα πάτε

Ο υγρότοπος στο Σπιθάρι βρίσκεται μόλις 2,8 χλμ. νοτιοδυτικά από τα Παλούκια και το λιμάνι της Σαλαμίνας. Προσοχή στον ασφαλτόδρομο, καθώς είναι πολυσύχναστος.
 
 

Εμφάνιση στο χάρτη

πατήστε για να δείτε το σημείο στο χάρτη
(Latitude: 37.95058186187889, Longitude:23.53773292987057)
 
 

Social Networks

 

Διαβάστε επίσης

Βουρκάρι Μεγάρων

Το Βουρκάρι, ή αλλιώς Βουρκάδι, στα Μέγαρα είναι ένας παράκτιος αλμυρός υγρότοπος, που παρότι δέχεται μεγάλη πίεση από τις ανθρώπινες δραστηριότητες, φιλοξενεί πολλά και σπάνια είδη της ορνιθοπανίδας.

Λιμνοθάλασσα Σαχτούρη

Η λίμνη Σαχτούρη ανήκει σε ένα σύμπλεγμα μικρών, αλλά σημαντικών για την ορνιθοπανίδα, παράκτιων υγρότοπων που απλώνονται διαδοχικά στην Ερμιονίδα, στην νότια ακτογραμμή της Αργολίδας, σαν περιδέραιο.

Κολυμπήθρα Τήνου

Ένας θαλερός παραθαλάσσιος υγρότοπος της Τήνου που αποτελεί σημαντικό σταθμό ξεκούρασης, ανεφοδιασμού αλλά και αναπαραγωγής για πολλά είδη της ορνιθοπανίδας.

Αλυκή Καλλονής

O μεγαλύτερος υγρότοπος της Λέσβου και ο σημαντικότερος σταθμός ανεφοδιασμού και διαχείμασης για πολλά παρυδάτια και υδρόβια πουλιά στο μεταναστευτικό πέρασμα του ανατολικού Αιγαίου.

 
 


 



Επιλεγμένο βίντεο

Ενημερωτικό δελτίο

Δώστε την ηλεκτρονική σας διεύθυνση (email) για να εγγραφείτε και να λαμβάνετε το ενημερωτικό μας δελτίο.