Ένας μοναδικός βιότοπος, μια πραγματική πολιτεία των πουλιών, όπου το απόκοσμο τοπίο συναγωνίζεται σε φυσικό μεγαλείο την παρουσία αμέτρητων παρυδάτιων πουλιών. Το υδροχαρές δάσος της Κερκίνης βρίσκεται στα βορειοανατολικά της λίμνης, ακριβώς στις εκβολές του ποταμού Στρυμόνα, όπως αυτός έρχεται και εκβάλλει στη λίμνη από τα βορειοανατολικά. Ουσιαστικά πρόκειται για τα τελευταία υπολείμματα ενός τεράστιου παραποτάμιου δάσους του παρελθόντος που αγκάλιαζε τις όχθες του ποταμού. Το μέγεθος του κυρίου δάσους φτάνει τα 1.300 στρέμματα, ενώ η γύρω περιοχή αγγίζει τα 4.500 στρέμματα. Παλαιότερα η έκταση της περιοχής έφτανε τα 50.000 στρέμματα αλλά το δάσος ξυλεύθηκε συστηματικά ήδη από τα προπολεμικά χρόνια και στη θέση του δημιουργήθηκαν χωράφια και τα χωριά Μεγαλοχώρι, Γόνιμο, Χρυσοχώραφα και Λιμνοχώρι. Ακόμα και έτσι όμως, μέχρι και το 1980 το παραποτάμιο δάσος απλωνόταν σε μια έκταση 7.000 στρεμμάτων, καλύπτοντας σχεδόν όλη την ανατολική ακτή της λίμνης. Η μείωση της έκτασης του, η οποία συνεχίζεται ακόμα και σήμερα, οφείλεται στην περιοδική κατάκλυση του, αποτέλεσμα των εγγειοβελτιωτικών έργων και της δημιουργίας των υψηλών αναχωμάτων, αλλά και στην συνεχή βόσκηση της περιοχής. Η περίοδος κατάκλυσης του δάσους μέσα στη χρονιά, ποικίλλει από 50 έως 190 ημέρες. Τα νερά που πλημμυρίζουν την έκταση δεν επιτρέπουν στα δέντρα να αναπτυχθούν, καθώς οι ρίζες μένουν βυθισμένες στο νερό από τον Μάιο μέχρι τον Ιούνιο, περίοδο που η λίμνη αποκτά το μέγιστο βάθος της. Έχει υπολογιστεί ότι αν η περιοχή εξακολουθήσει να πλημμυρίζει με τον ίδιο ρυθμό το παραλίμνιο δάσος κινδυνεύει να εξαφανισθεί εντελώς σε λίγα χρόνια. Παρόλα αυτά, τα δέντρα που απομένουν, -ακόμα και οι νεκροί κορμοί- και η σχετική απομόνωση προσφέρουν σε έναν τεράστιο αριθμό από παρυδάτια πτηνά έναν μοναδικό τόπο φωλιάσματος, από τους κορυφαίους στην Ευρώπη.

Παλιότερα το δάσος αποτελούνταν από διάφορα δέντρα, όπως ιτιές, νερόφραξους, σκλήθρα, λεύκες και αλμυρίκια. Σήμερα η μεγάλη πλειονότητα των δέντρων είναι οι ασημοϊτιές (Salix alba), οι αμυγδαλοϊτιές (Salix triandra) και τα υβρίδια τους σε τέτοιους αριθμούς που συχνά το υδροχαρές δάσος αναφέρεται ως το «βυθισμένο δάσος ιτιών». Παλαιότερα εδώ απλωνόντουσαν εκτεταμένες συστάδες του επιγενούς Amorpha fruticosa, το οποίο πλέον έχει εξαφανιστεί από την περιοχή και απαντάται μόνο σε ψηλότερα σημεία. Κοντά στο όχθες του Στρυμόνα, ανάμεσα στο δάσος, κάθε άνοιξη η περιοχή κιτρινίζει από τα άνθη των νούφαρων του είδους Nymphoides peltata, ενώ εδώ απλώνονται και μεγάλες εκτάσης από λευκά νούφαρα (Nymphaea alba). H χλωρίδα της περιοχής περιλαμβάνει πολλά ακόμα ενδιαφέροντα είδη, όπως η Azolla filiculoides, η Trapa natans, η Riccia fluitans, το Myriophyllum spicatum, η Najas gracillima, η Salvinia natans, ο Cyperus michelianus, ο Cyperus fuscus, η Marsilea quadrifolia, το Paspalum paspaloides, η νεραγκούλα Ranunculus penicillatus subsp pseudofluitans, ο Potamogeton nodosus, η Lemna minor, η Mentha aquatica και ο Ricciocarpus natans.

Το δάσος είναι ιδανικός τόπος για το φώλιασμα εκατοντάδων πτηνών, καθώς τα ενήλικα άτομα για να θρέψουν τα μικρά τους, βουτάνε απλά στο νερό, ακριβώς κάτω από τις φωλιές και ψαρεύουν. Η επίσκεψη σε έναν τέτοιο τόπο αποκαλύπτει το μεγαλείο της άγριας ζωής όπου οι αριθμοί των πουλιών και οι εκκωφαντικές φωνές τους δεν αφήνουν καμία αμφιβολία ότι πρόκειται για μια φτερωτή πολιτεία. Κοντά στην περιοχή έχουν κατασκευαστεί και πλωτές εξέδρες για το φώλιασμα των αργυροπελεκάνων και έτσι συναντά κανείς πολλά άτομα από αυτά τα εντυπωσιακά πτηνά να πηγαινοέρχονται και να ψαρεύουν. Την άνοιξη καταφθάνουν σε μεγάλους αριθμούς πολλοί ροδοπελεκάνοι που προτιμούν τα υγρολίβαδα δίπλα στον Στρυμόνα. Οι φωλιές των κορμοράνων είναι εκατοντάδες, ενώ άλλα είδη που φωλιάζουν στα δέντρα είναι οι χουλιαρομύτες, οι λαγγόνες, οι σταχτοτσικνιάδες, οι ποφυροτσικνιάδες, οι αργυροτσικνιάδες, οι λευκοτσικνιάδες, οι νυχτοκόρακες, οι κρυπτοτσικνιάδες και οι μικροτσικνιάδες. Άλλα πουλιά που συναντά κανείς κοντά στο υδροχαρές δάσος είναι τα σκουφοβουτηχτάρια, τα νανοβουτηχτάρια, οι σπάνιοι γερακαετοί, οι κραυγαετοί, οι τσιφτάδες, οι τσιχλοποταμίδες, τα φοινικόπτερα, οι κούκοι, ενώ τον χειμώνα στη περιοχή καταφθάνουν πολλά παπιά από την Βόρεια Ευρώπη.

Η ερπετοπανίδα περιλαμβάνει βαλτοχελώνες, νερόφιδα και λιμνόφιδα, ενώ από τα αμφίβια εδώ ζούνε βαλκανοβάτραχοι. Από τα θηλαστικά μέσα στο δάσος όταν αυτό κατακλύζεται κυνηγάνε πολλές βίδρες. Η πλούσια ιχθυοπανίδα της περιοχής περιλαμβάνει πολλά είδη, όπως γριβάδια (Cyprinus carpio), σίρκα (Alburnus alburnus), τσιρώvια (Rutilus rutilus), ηλιόψαρα (Lepomis gibosus), τούρνες (Esox lucius), πέρκες (Perca fluviatilis), γληνιά (Tinca tinca), λεστιές (Abramis brama), σύρτες (Chondrostoma vardarense), μικρόσιρκα (Leucaspius delineatus), τσαϊλάκια (Petroleuciscus borysthenicus), κ.ά.