Ένας όμορφος και καθαρός ποταμός της Ανατολικής Μακεδονίας που στο διάβα του περνάει από φημισμένα σπήλαια, φαράγγια, δάση και όμορφους κάμπους. Ο Αγγίτης αναφέρεται αρχικά από τον Ηρόδοτο και αργότερα από τον Αππιανό, ο οποίος εξιστόρησε τις εμφύλιες μάχες των Ρωμαίων που έγιναν το 42 π.Χ. κοντά στους Φιλίππους. Η ονομασία του προέρχεται από το θρακικό επώνυμο της Άρτεμιδας Αγγίτης, κάτι που βεβαιώνει την διαχρονική αγριάδα του φυσικού τοπίου που τον περιβάλλει. Κατά την Βυζαντινή περίοδο ο ποταμός λεγόταν Πάνακας. Άλλες ονομασίες του είναι Αγγίτα, Αγγίστα και Γαγγίτης. Ο ποταμός κινείται ανάμεσα στους νομούς Δράμας και Σερρών σε μια κατεύθυνση από τα ανατολικά προς τα δυτικά. Το συνολικό του μήκος φτάνει τα 65 χλμ. και η λεκάνη του φτάνει τα 2.707 τ.χλμ. Οι κύριες πηγές του ποταμού βρίσκονται στα δυτικά του νομού Δράμας, στο χωριό Αγγίτης, όπου βρίσκεται και το πανέμορφο σπήλαιο των Πηγών του Αγγίτη, ή αλλιώς σπήλαιο Μααρά. Ουσιαστικά οι πηγές του ποταμού Αγγίτη αποτελούν την έξοδο του υπόγειου ποταμού που διασχίζει το σπήλαιο Μααρά και ο οποίος σχηματίζεται από τη συμβολή πολλών ρεμάτων που έρχονται από τους νοτιοδυτικούς πρόποδες του όρους Φαλακρού. Ο ποταμός από εκεί κατεβαίνει προς τα νότια, όπου μετά από 30 περίπου χιλιόμετρα και κοντά στο χωριό Συμβολή, ενώνεται με τον μικρό ποταμό Ζυγάκτη που πηγάζει στα ανατολικά, στο χωριό Κεφαλάρι της Δράμας, με τα νερά που κατεβαίνουν από τα βόρεια από τις Πηγές της Αγίας Βαρβάρας στη πόλη της Δράμας και με το αποστραγγιστικό κανάλι που έρχεται από τα νότια και τα Τενάγη των Φιλίππων στο νομό Καβάλας. Από αυτό το σημείο ξεκινάει και ο κυρίως ρους του Αγγίτη που αμέσως εισέρχεται στο  μαγευτικό Φαράγγι του Αγγίτη, το Βράους όπως το λένε το ντόπιοι, μήκους 5,5 χλμ., δίπλα από το διάσημο σπήλαιο της Αλιστράτης Σερρών. Μόλις βγει από το φαράγγι ο Αγγίτης περνάει από τον Σταθμό της Αγγίστας, όπου υπάρχει ένα όμορφο παλιό γεφύρι και στη συνέχεια βγαίνει στους κάμπους της Φυλλίδας. Μετά από λίγα χιλιόμετρα ο Αγγίτης εκβάλλει στον ποταμό Στρυμόνα, του οποίου και αποτελεί τον μεγαλύτερο παραπόταμο. Ο Αγγίτης είναι ένας από τους ομορφότερους ποταμούς της Ελλάδας, καθώς στο διάβα του διαμορφώνει τοπία μεγάλης αισθητικής αξίας.

Ο ποταμός δημιουργεί γύρω του ένα πυκνό παρόχθιο δάσος που αποτελείται από πλατάνια, σκλήθρα, φτελιές, ιτιές, πικροκαστανιές, λεύκες, τραχεία πεύκη, δάφνες, αγριοκαλαμιές, βελανιδιές, κ.ά. Γύρω από το ποτάμι, ιδιαίτερα στα ψηλά σημεία και στο φαράγγι βγαίνουν πολλά και σπάνια φυτά. Από αυτά ξεχωρίζουν η σπάνια Haberlea rodopensis, η Achillea chrysocoma, ο κρίνος Lilium martagon, το αγριογαρύφαλλο Dianthus strymonis, το Arum maculatum, η ίριδα Iris reichenbachii, ο Stachys officinalis, το Alyssum saxatile και η Hesperis laciniata. Άλλα είδη της περιοχής είναι το κολχικό Colchicum bivonae, το Polygonum arenarium, το αγριόσκορδο Alium scorodoprasum, η ανεμώνη Anemone blanda, το Erodium ciconium, η Asphodeline lutea, η Onobrychis viciifolia, το Omithogalum nanum, το Cirsium arvense και οι ορχιδέες Epipactis helleborine, Dactylorhiza sambucina, Neottia nidus-avis και Orchis simia.

Τόσο η κοίτη του ποταμού, όσο και τα γύρω χωράφια συγκεντρώνουν πολλά ενδιαφέροντα είδη της ορνιθοπανίδας. Από τα αρπακτικά εδώ ζούνε σπάνιοι βασιλαετοί, φιδαετοί, τσίφτηδες, σφηκιάρηδες, γερακίνες, λιβαδόκιρκοι, χειμωνόκιρκοι, σαΐνια, ξεφτέρια, πετρίτες, χρυσογέρακα, κιρκινέζια, βραχοκιρκίνεζα, μπούφοι, χουχουριστές και κουκουβάγιες. Στα γύρω χωράφια ζει η σπάνια πεδινή πέρδικα και είδη όπως τσαλαπετεινοί, μελισσοφάγοι, χαλκοκουρούνες, χαβαρόνια, κόρακες, κάργιες, κούκοι, σταρήθρες, κατσουλιέρηδες, ψαρόνια, λιβαδοκελάδες, τρυποφράχτες, καστανολαίμηδες, γαλαζοπαπαδίτσες, αετομάχοι, κίσσες, σκαρθάκια, σιρλοτσίχλονα και τσιφτάδες. Μέσα και κοντά στο ποτάμι ζούνε σταχτοτσικνιάδες, κρυπτοτσικνιάδες, μικροτσικνιάδες, νυχτοκόρακες, λευκοί πελαργοί, μαυροπελαργοί, αλκυόνες, αηδόνια, νερόκοτες, φαλαρίδες, τσιχλοποταμίδες, σχοινοποταμίδες και νεροκοτσέλες.

 

Τα αμφίβια αντιπροσωπεύονται από κοινούς τρίτωνες, σαλαμάνδρες, φρύνους, πρασινόφρυνους, δεντροβάτραχους, γραικοβάτραχους και λιμνοβάτραχους. Η ερπετοπανίδα περιλαμβάνει είδη, όπως ποταμοχελώνες, βαλτοχελώνες, μεσογειακές χελώνες, πρασινόσαυρες, γουστέρες του Ταύρου, τυφλίτες, νερόφιδα, λιμνόφιδα, σπιτόφιδα, έφιους, σαΐτες, σαπίτες και οχιές. Από τα θηλαστικά ξεχωρίζει η παρουσία του λαγόγυρου, ενός εδαφόβιου είδους σκίουρου, αλλά και η μόνιμη παρουσία της βίδρας σε όλο το ποτάμι. Άλλα είδη είναι οι αγριόγατες, οι αγριόχοιροι, οι λαγοί, οι αλεπούδες, οι ασβοί, τα κουνάβια, οι νυφίτσες και οι δασομυωξοί.

 

Η ιχθυοπανίδα του ποταμού είναι πλούσια και περιλαμβάνει πολλά σπάνια, ενδημικά είδη από  τα οποία ξεχωρίζουν το ελληνικό γκαβόχελο (Caspiomyzon hellenicus), ο στρυμονόγαστρος (Phoxinus strymonicus), η γραμμοβελονίτσα (Cobitis punctilineata), το τσιρωνάκι του Στρυμόνα (Alburnoides strymonicus) και η μπριάνα του Στρυμόνα (Barbus strumicae). Άλλα είδη ψαριών που ζούνε στον Αγγίτη είναι οι σύρτες (Chondrostoma vardarense), τα χέλια (Anguilla anguilla), ο βουλγαροκωβιός (Gobio bulgaricus), το μικρόσιρκο (Leucaspius delineatus), το τσαϊλάκι (Petroleuciscus borysthenicus), το τσιρώνι (Rutilus rutilus), η τούρνα (Esox lucius) και ο θρακικός ποταμοκέφαλος (Squalius orpheus).