Ένας μεγάλος και ήρεμος ποταμός στα βόρεια της Μακεδονίας που στο πέρασμα του δημιουργεί κοιλάδες, φαράγγια και πυκνά δάση, περιοχές μοναδικού φυσικού κάλλους. Ο Μογλενίτσας βρίσκεται στα κεντρικά του νομού Πέλλας και διασχίζει την πεδιάδα της Αλμωπίας, το μεγάλο λεκανοπέδιο που δημιουργούν οι ορεινοί όγκοι της Πέλλας. Το ποτάμι δημιουργείται από δεκάδες ρέματα, χειμάρρους και μικρά ποτάμια που πηγάζουν από τα βουνά Καϊμάκτσαλαν, Πίνοβο, Τζένα και Πάικο. Τα πιο σημαντικά από αυτά είναι ο Τοπλίτσας, ο Μπέλλα-Βόδας, ο Γκολέμας, ο Ξηροπόταμος, ο Λυκόστομος, το Πορόι, ο Αραπίτσας, το Θερμό, της Γριάς, το Μυρόρεμα, ο Ασπροπόταμος, του Σωσίτσα, η Παραμαγούλα, τα Καραβίδια, του Μελισσότοπου, κ.ά. Τα περισσότερα ρέματα συμβάλλουν πριν από το χωριό Άλωρος, όπου και δημιουργούν το κυρίως ποτάμι. Από εκεί ο Μογλενίτσας εισέρχεται στο μικρό φαράγγι που ονομάζεται «Στενά Αψάλου», και στη συνέχεια κατευθύνεται προς τα νότια. Μετά από κάποια χιλιόμετρα ενώνεται με τον Εδεσσαίο ποταμό κοντά στη Σκύδρα και στη συνέχεια χύνεται στην τάφρο 66 που καταλήγει στον Αλιάκμονα. Το ποτάμι κινείται σε υψόμετρο από τα 200 μέτρα εώς τα 120 μέτρα με κατεύθυνση από τον Βορρά προς το Νότο. Στο παρελθόν ο Μογλενίτσας κατέληγε στη λίμνη των Γιαννιτσών και από εκεί τα νερά του κατέληγαν στον ποταμό Λουδία, αλλά με τα αποστραγγιστικά έργα που πραγματοποιήθηκαν το 1930 για την αποξήρανση της λίμνης των Γιαννιτσών, η κοίτη του εκτράπηκε και καταλήγει πλέον στον Αλιάκμονα. Η λεκάνη απορροής του ποταμού φτάνει τα 607,81 τ.χλμ., ενώ η πεδιάδα της Αλμωπίας έχει συνολική έκταση 356,58 τ.χλμ. Η ονομασία Μογλενίτσας πηγάζει από τη βυζαντινή λέξη Μογλενά που αναφερόταν στην ευρύτερη ημιορεινή περιοχή της Αλμωπίας. Άλλες ονομασίες του ποταμιού είναι Αλμωπαίος ποταμός, Άνω Λουδίας, Μεγλένικος και Βίστρικα στα σλαβικά. Το ποτάμι κατεβάζει πολύ νερό και σε πολλά σημεία του η κοίτη και οι παρόχθιες περιοχές έχουν μεγάλο πλάτος. Πολλοί χωματόδρομοι ξεκινάνε από τα γύρω χωριά και φτάνουν σε πανέμορφα σημεία του ποταμού. Από αυτά ξεχωρίζουν τα ερείπια της μεγάλης αρχαίας γέφυρας που αναφέρεται ως «γεφύρι του Μεγάλου Αλεξάνδρου» κοντά στο Άλωρο και το υπέροχο παρόχθιο μονοπάτι που από την Καλή φτάνει μέχρι την Κρανιά.

Η βλάστηση γύρω από το ποτάμι είναι ιδιαίτερα πυκνή και πλούσια σε είδη. Στις όχθες του ποταμού αναπτύσσονται πλατάνια, σφενδάμια, φλαμουριές, φτελιές, ιτιές, σκλήθρα, κ.ά. Πιο ψηλά στους λόφους υπάρχουν πυκνά δάση βελανιδιών. Γύρω από το ποτάμι μπορεί κανείς να συναντήσει πολλά όμορφα λουλούδια, όπως το αγριογαρύφαλλο Dianthus deltoides deltoides, τα κολχικά Colchicum confusum και C. bivonae, την Ajuga chamaepitys, τον κρίνο Lilium martagon, την αγριοτριανταφυλλιά Rosa arvensis, την σιληνή Silene radicosa, την Consolida regalis paniculata, την καμπανούλα Campanula versicolor, την Cymbalaria microcalyx, τον κρόκο Crocus cancellatus, το Cirsium eriophorum, τον Convolvulus holosericeus, τον Erigeron acer, το Polygonum arenarium και τις ορχιδέες Cephalanthera longifolia, Platanthera chlorantha, Spiranthes spiralis, Dactylorhiza  saccifera, D. sambucina, Orchis morio, O. pallens, O. simia, O. mascula και Ophrys hellenae.

Ο Μογλενίτσας θεωρείται ιδιαίτερα σημαντική περιοχή για την ορνιθοπανίδα για δύο λόγους. Αρχικά  η κοίτη του ποταμού αποτελεί μεγάλο μεταναστευτικό διάδρομο για πουλιά που κατεβαίνουν από τη βόρεια Ευρώπη προς τα ποτάμια και τους υγροβιότοπους της κεντρικής Ελλάδας. Ο δεύτερος λόγος έχει να κάνει με τα πολλά ψηλά δέντρα γύρω από το ποτάμι αλλά και τις μικρές νησίδες του ποταμού που πάνω τους φωλιάζουν πολλά είδη. Στο φαράγγι συχνά απαντάται ο σπάνιος ασπροπάρης. Από τα αρπακτικά συναντά κανείς κραυγαετούς, σταυραετούς, φιδαετούς, σφηκιάριδες, γερακίνες, λιβαδόκιρκους, χειμωνόκιρκους, σαΐνια, πετρίτες, ξεφτέρια, βραχοκιρκίνεζα, χρυσογέρακα,  μπούφους, κ.ά. Μέσα στη κοίτη του ποταμού ζούνε σταχτοσουσουράδες, αλκυόνες, νεροκότσυφες, κορμοράνοι, σταχτοτσικνιάδες, αργυροτσικνιάδες, κρυπτοτσικνιάδες, νυχτοκόρακες, φαλαρίδες, νερόκοτες, νανοβουτηχτάρια και άλλα υδρόβια είδη. Άλλα σημαντικά πουλιά είναι ο μαυροπελαργός, ο πελαργός, η χαλκοκουρούνα, η σπάνια λιοστριτσίδα, η μπεκάτσα, ο ακτίτης, η βαλτοποταμίδα, η γιδοβυζάχτρα, ο γαϊδουροκεφαλάς, ο αετομάχος, ο βαλκανικός δρυοκολάπτης, ο μελωδοτσιροβάκος, ο αμπελουργός, το αηδόνι, η γαλαζοπαπαδίτσα, ο αιγίθαλος, ο τρυποφράχτης, ο δεντροτσοπανάκος, ο κοκκοθραύστης, το λούγαρο και η κίσσα.

Η ερπετοπανίδα είναι επίσης πλούσια. Από τα αμφίβια, εδώ ζούνε σαλαμάνδρες, κιτρινομπομπίνες, φρύνοι, πρασινόφρυνοι, σβελτοβάτραχοι, γραικοβάτραχοι, δεντροβάτραχοι και βαλκανοβάτραχοι. Από τα ερπετά κοντά στο ποτάμι απαντώνται γραικοχελώνες, μεσογειακές χελώνες, βαλτοχελώνες, κονάκια, πρασινόσαυρες, γουστέρες του Ταύρου, λιμνόφιδα, νερόφιδα, στεφανοφόροι, εφιοί, σαΐτες, σπιτόφιδα, αγιόφιδα, δεντρογαλιές και οχιές. Από τα θηλαστικά ξεχωρίζει η παρουσία του σπάνιου λαγόγυρου στα γύρω χωράφια. Σε όλο το ποτάμι ζούνε πολλές βίδρες, ενώ στα νότια κανάλια υπάρχουν αποικίες από μυοκάστορες. Συχνά στη περιοχή εμφανίζονται λύκοι, ενώ πιο σπάνια είναι η παρουσία της αρκούδας. Άλλα θηλαστικά είναι το ζαρκάδι, ο αγριόγατος, η αλεπού, το κουνάβι, η νυφίτσα, ο ασβός, ο σκίουρος, ο δασομυωξός, ο αγριόχοιρος και ο σκαντζόχοιρος.

Μερικοί ιστορικοί ταυτίζουν τον Μογλενίτσα με τον Αστραίο ποταμό της αρχαιότητας. Αυτό το ποτάμι αναφέρεται από τον Ρωμαίο συγγραφέα Αιλιανό στο βιβλίο του De Natura Animalium ως εξής: «εκεί κατοικεί ένα πολύχρωμο ψάρι, που τρέφεται από ένα έντομο που το λένε Hippuris. Για την αλιεία αυτού του ψαριού οι ψαράδες δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν το έντομο, γιατί με το άγγιγμα χάνεται η λάμψη του. Οπότε σκέφτηκαν να χρησιμοποιήσουν για τη σύλληψή του κάποιο δόλωμα, από κόκκινο μαλλί και πούπουλα, που μοιάζει στην μορφή και στο χρώμα με το έντομο». Αυτή η υπέροχη περιγραφή ψαρέματος των αρχαίων αναφέρεται στη παρουσία της πέστροφας της Πελαγονίας (Salmo pelagonicus) που ακόμα ζει στο ποτάμι. Άλλα ψάρια του ποταμού είναι το ευρωπαϊκό τσιρωνάκι (Alburnoides bipunctatus), η βαλκανική μπριάνα (Barbus balcanicus), ο βίνος (Barbatula barbatula), ο σύρτης (Chondrostoma vardarense), η μακεδονική βελονίτσα (Cobitis vardarensis), η τούρνα (Esox lucius), ο βουλγαροκωβιός (Gobio bulgaricus), το μαυροτσιρώνι (Pachychilon macedonicum), η χρυσοβελονίτσα (Sabanejewia balcanica), η ποταμοσαλιάρα (Salaria fluviatilis), η ψευδορασμπόρα (Pseudorasbora parva), η μαλαμίδα (Vimba melanops), το τσιρώνι (Rutilus rutilus), το θεσσαλόσιρκο (Alburnus thessalicus) και η ιονική πέστροφα (Salmo farioides).