Mία μικρή και ειδυλλιακή λίμνη της Πρέβεζας που στεφανώνεται από ένα παραλίμνιο πυκνό δάσος και προσφέρεται για μια εύκολη εξερεύνηση και περιβαλλοντική εκπαίδευση με παιδιά. Η λίμνη Ζηρού, ή οποία αναφέρεται και ως λίμνη Ζηρός, βρίσκεται στα ανατολικά του νομού Πρέβεζας. Το όνομα προέρχεται από την σλαβική λέξη «οζερό» που σημαίνει απλά λίμνη. Στα δυτικά της υψώνονται τα Θεσπρωτικά όρη και πολύ κοντά στα ανατολικά της κυλάει ο ποταμός Λούρος με τον οποίο επικοινωνεί υπογείως. Λίγο πιο βόρεια βρίσκεται ο περίφημος Κοκκινοπηλός, μια ομάδα λόφων από ερυθρό άργιλο μεγάλου γεωλογικού και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Η λίμνη βρίσκεται σε υψόμετρο 56 μέτρων και έχει ελλειψοειδές σχήμα που μοιάζει με ένα γιγάντιο μάτι. Πρόκειται για μια δολινολίμνη, που δημιουργήθηκε από την τεκτονική δραστηριότητα που χαρακτηρίζει την περιοχή. Μία θεωρία λέει ότι η λίμνη αποτελούσε αρχέγονο λιμναίο σπήλαιο, που η οροφή του κατέρρευσε πριν από 10.000 χρόνια. Η ακτογραμμή της φτάνει τα 3 χιλιόμετρα, η έκταση της τα 420 στρέμματα, ενώ το βάθος της, που είναι αρκετά μεγάλο σε σχέση με το μέγεθος της, φτάνει τα 53 μέτρα με μέσο βάθος τα 20 μέτρα. Η λίμνη Ζηρού δεν τροφοδοτείται από ποταμούς ή ρέματα, αλλά από υπόγειες πηγές  που βρίσκονται στη βόρεια πλευρά και σε βάθος 12 μέτρων. Η δημιουργία της λίμνης μέσω των τεκτονικών διεργασιών αποτυπώνεται και σε έναν μύθο που τη συνοδεύει, ο οποίος σχετίζεται με τα βιβλικά Σόδομα και Γόμορα. Ο μύθος λέει ότι στην περιοχή υπήρχε η πολιτεία Ζηρόπολη στην οποία ζούσανε δύο αδελφές, μία ζηλόφθονη πλούσια και μία ενάρετη φτωχή. Τα παιδιά της πλούσιας ήταν πολύ αδύνατα και ασθενικά, ενώ αυτά της φτωχής ήταν εύρωστα και υγιή με αποτέλεσμα η πλούσια αδελφή να ζηλέψει και να διώξει την φτωχή. Ένας άγγελος παρουσιάστηκε το ίδιο βράδυ στη φτωχή αδελφή και της είπε να πάρει μαζί με τα παιδιά της τον δρόμο για την ξενιτά χωρίς να κοιτάξουν πίσω. Όταν ξεκίνησαν λοιπόν έγινε μεγάλος σεισμός, η φτωχή αδελφή γύρισε να κοιτάξει και πέτρωσε μαζί με τα παιδιά και τα ζώα της. Από τότε κάποιοι λένε ότι οι μορφές τους αποτυπώνονται στους βράχους της λίμνης.

Η βλάστηση γύρω από τη λίμνη είναι ιδιαίτερα πυκνή και δύσβατη. Σε αυτή πρωταγωνιστεί ένα όμορφο και μεγάλο δάσος από νερόφραξους (Fraxinus angustifolia oxycarpa) που απλώνεται στις νότιες όχθες της. Άλλα είδη είναι τα πλατάνια, τα σφενδάμια, οι βελανιδιές, τα πουρνάρια, οι ιτιές, οι λεύκες, οι κοκκορεβυθιές, οι λυγαριές και τα αγριοκάλαμα. Από την υδρόβια βλάστηση ξεχωρίζουν είδη όπως η Chara vulgaris, η Chara gymnophylla, το Plagiomnium cuspidatum και η Najas minor. Άλλα ενδιαφέροντα είδη της περιοχής είναι η λαγομηλιά (Ruscus aculeatus), η Malabaila aurea, το Arum italicum, το Cynoglossum columnae, η Saponaria calabrica, το Eupatorium cannabinum, το κολχικό Colchicum cupanii, το Ornithogalum sphaerocarpum, το Sedum cepaea, οι καμπανούλες Campanula versicolor και  C. spatulata, η Lychnis coronaria, η κενταύρια Centaurea cyanus, η Prunella vulgaris, ο Stachys spinulosa, το Linum pubescens και οι ορχιδέες Anacamptis pyramidalis, Serapias cordigera, Serapias vomeracea και Ophrys mammosa.

Η ορνιθοπανίδα μέσα και γύρω από τη λίμνη έχει μεγάλο ενδιαφέρον. Από τα αρπακτικά εδώ ζούνε γερακίνες, φιδαετοί, πετρίτες, ξεφτέρια και βραχοκιρκίνεζα. Τα γύρω χωριά κάθε άνοιξη μαγνητίζουν δεκάδες πελαργούς που κάνουν τις φωλιές τους σε ειδικά φτιαγμένους στύλους. Από τα υδρόβια είδη εδώ ζούνε νανοβουτηχτάρια, σκουφοβουτηχτάρια, κορμοράνοι, νυχτοκόρακες, κρυπτοτσικνιάδες, σταχτοτσικνιάδες, πρασινοκέφαλες πάπιες, νεροκοτσέλες, φαλαρίδες, νερόκοτες, κ.ά. Η ορνιθοπανίδα συμπληρώνεται με είδη όπως, αλκυόνες, σχοινοποταμίδες, τσιχλοποταμίδες, μπεκατσίνια, τρυγόνια, κούκκους, χοχουριστές, κουκουβάγιες, γιδοβύζια, σταχτάρες, τσαλαπετεινούς, μελισσοφάγους, πευκοδρυοκολάπτες, μιλτοχελίδονα, νεροκελάδες, τρυποφράχτες, θαμνοψάλτες, αηδόνια, καστανολαίμηδες, τσίχλες, μαυροσκούφηδες, βουνοτσιροβάκους, κοκκινοτσιροβάκους, ψευταηδόνια, σταχτομυγοχάφτες, αιγίθαλους, γαλαζοπαπαδίτσες, δεντροτσοπανάκους, αετομάχους, κοκκινοκεφαλάδες, κίσσες, σπίνους, καρδερίνες, φλώρους, λούγαρα, κοκκοθραύστες, σιρλοτσίχλονα και τσιφτάδες.

Από τα αμφίβια, εδώ ζούνε κοινοί τρίτωνες, φρύνοι, πρασινόφρυνοι, δεντροβάτραχοι, ηπειρωτικοί βάτραχοι, βαλκανοβάτραχοι και γραικοβάτραχοι. Η ερπετοπανίδα αποτελείται από ποταμοχελώνες, βαλτοχελώνες, μεσογειακές χελώνες, κονάκια, σαύρες της Ρούμελης, τρανόσαυρες, πρασινόσαυρες, σαύρες του Ταύρου, αβλέφαρους, εφιούς, λαφιάτες, δεντρογαλιές, σαπίτες, νερόφιδα, λιμνόφιδα, αγιόφιδα, σπιτόφιδα και οχιές. Από τα θηλαστικά η πλούσια ιχθυοπανίδα και η γειτνίαση με τον Λούρο προσελκύει αρκετές βίδρες, ενώ άλλα είδη είναι οι αλεπούδες, οι νυφίτσες, οι ασβοί, τα κουνάβια και οι σκαντζόχοιροι. Πιστεύεται ότι στην περιοχή ζούνε ακόμα τσακάλια που παλαιότερα αφθονούσαν. Η ιχθυοπανίδα της λίμνης αποτελείται από στρωσίδια (Luciobarbus albanicus), τσερούκλες (Scardinius acarnanicus), πελοποννησιακούς ποταμοκέφαλους (Squalius peloponensis και λιάρες (Telestes pleurobipunctatus) ενώ από τα επιγενή είδη εδώ ζουν χορτοφάγοι κυπρίνοι (Ctenopharyngodon idella) και ασημοκυπρίνοι (Hypophthalmichthys molitrix). Στη λίμνη ζούνε και πολλά καβούρια του γλυκού νερού του είδους Potamon fluviatile.

(φωτ. τοπίου: Ηρακλής Μήλας)