Η Πικρολίμνη είναι μια κυκλική, μικρή λίμνη της Μακεδονίας, που τα ιδιαίτερα στοιχεία που την αποτελούν της προσδίνουν μια μοναδικότητα για τον ελλαδικό χώρο. Πρόκειται για την μοναδική λίμνη της ηπειρωτικής Ελλάδας που έχει αλμυρό νερό. Η Πικρολίμνη είναι μια περιοδικά, αβαθής, κατακλυζόμενη λίμνη στα νότια του νομού Κιλκίς, σε υψόμετρο 50 μέτρων. Στα δυτικά της κυλάει ο Γαλλικός ποταμός, ενώ στα ανατολικά της, και λίγο πιο μακρυά, κατεβαίνει ο Αξιός ποταμός. Η Πικρολίμνη έχει κυκλικό σχήμα και καλύπτει μια έκταση που κυμαίνεται μεταξύ 3,7 και 4,5 τ.χλμ., με βάθος από 0,5 μέχρι 0,7 μέτρα. Το μέγιστο μήκος της φτάνει τα 2,4 χλμ., το μέγιστο πλάτος 2,3 χλμ. και η περίμετρος της είναι περίπου 8,5 χλμ. Η Πικρολίμνη οφείλει το όνομα της στη υψηλή της αλατότητα (τρεις φορές μεγαλύτερη από τη Νεκρά Θάλασσα), ενώ στην αρχαιότητα ονομαζότανε λίμνη της Χαλάστρας και ήταν γνωστή για τις ιαματικές ιδιότητες του «Χαλαστραίου νίτρου» και της «Μορρίας ύλης». Η αλατότητα της οφείλεται στα ηφαιστειογενή πετρώματα της περιοχής, ενώ ο πυθμένας της αποτελείται από πηλό με θειούχες ενώσεις και νιτρικά άλατα. Η Πικρολίμνη στεγνώνει το καλοκαίρι, σχηματίζοντας λιμναίους εβαπορίτες με κύρια συστατικά τον γύψο, τον ανυδρίτη και τον αλίτη και εκείνη την εποχή λειτουργεί και η πλαζ της λίμνης, η οποία είναι ιδανική για υπαίθρια πηλοθεραπεία. Η διαφορετικότητα της λίμνης, το απόκοσμο τοπίο, η εύκολη προσβασιμότητα και η μεγάλη βιοποικιλότητα σε είδη της ορνιθοπανίδας, κατατάσσουν τη Πικρολίμνη σε έναν πρώτης τάξεως υδροβιότοπο για εξερεύνηση.

Γύρω από τη λίμνη απλώνονται καλλιέργειες και διάσπαρτες πυκνόφυτες φλέβες. Στην περίμετρο της υπάρχουν αγριοκαλαμιές του είδους Phragmites australis. Η λίμνη καλύπτεται από άλγη αλλά και από μια σπάνια αλοφυτική βλάστηση, η οποία διαφέρει από αυτή των παραθαλάσσιων υδροβιότοπων, λόγω της διαφορετικής σύστασης των αλάτων. Αυτή η βλάστηση αποτελείται από «παράξενα» φυτά, όπως η Puccinellia convoluta, η Crypsis aculeata, η Suaeda maritima, το Camphorosma annua, το Plantago coronopus, το αμάραντο Limonium gmelinii, η Spergularia nicaeensis και το Elymus elongatus. Άλλα φυτά που συναντά κανείς περιλαμβάνουν είδη που φυτρώνουν ανάμεσα στις καλλιέργειες και στα μικρά πυκνόφυτα μπαλώματα γύρω από τη Πικρολίμνη. Αυτά είναι ο Tragopodon dubius, η Aristolochia rotuda, η Consolida regalis paniculata, ο Convolvulus holosericeus, η Ajuga chamaepitys, η Alkana tinctoria, ο Convolvulus althaeoides argyreus, το αγριογαρύφαλλο Dianthus deltoides deltoides, το Muscari comosum και η ορχιδέα Serapias lingua.

Η Πικρολίμνη είναι ένας πολύ σημαντικός υγρότοπος για την ορνιθοπανίδα. Συχνά στα νερά της σταθμεύουν μεγάλα κοπάδια από φοινικόπτερα, ενώ πολλά σπάνια παρυδάτια είδη την επιλέγουν για διαχείμαση, όπως οι αργυροπελεκάνοι. Από τα αρπακτικά στην περιοχή απαντώνται γερακίνες, σφηκιάρηδες, φιδαετοί, καλαμόκιρκοι, βαλτόκιρκοι, λιβαδόκιρκοι, ξεφτέρια, νανογέρακα, κιρκινέζια και μαυροκιρκίνεζα. Από τα παπιά, εδώ απαντώνται ασπρομέτωπες χήνες, ψαλίδες, χουλιαρόπαπιες, κιρκίρια, σφυριχτάρια, σαρσέλες, πρασινοκέφαλες, γκισάρια και βαρβάρες. Τα υπόλοιπα υδρόβια και παρυδάτια είδη περιλαμβάνουν σταχτοτσικνιάδες, λευκοτσικνιάδες, μικροτσικνιάδες, πετροτουρλίδες, νανοσκαλίδρες, λασπότρυγγες, πρασινοσκέλιδες, καλαμοκανάδες, ποταμοσφυριχτές, καστανοκέφαλους γλάρους, ποταμογλάρονα, αβοκέτες, μαυροβουτηχτάρια, σκουφοβουτηχτάρια, νεροχελίδονα, νανοπουλάδες, κ.ά. Περπατώντας στους χωματόδρομους γύρω από τη λίμνη και ανάμεσα στα χωράφια μπορεί κανείς να συναντήσει πολλά μικροπούλια των αγρών και των ανοιχτών εκτάσεων, όπως λιβαδοκελάδες, μικρογαλιάντρες, γαλιάντρες, αμπελουργούς, ψαρόνια, τσιφτάδες, ορτύκια, μελισσοφάγους, γαϊδουροκεφαλάδες, κοκκινοκεφαλάδες και χαλκοκουρούνες. Τέλος στις καλαμιές ζούνε όμορφα μικροπούλια, όπως κιστικόλες, ψευταηδόνια, τσιχλοποταμίδες και καλαμοποταμίδες.

Η ερπετοπανίδα της περιοχής περιλαμβάνει πρασινόφρυνους, δεντροβάτραχους, σπάνιους πηλοβάτες, πρασινόσαυρες, λιμνόφιδα, νερόφιδα και οχιές. Στα γύρω χωράφια ζούνε οι σπάνιοι λαγόγυροι, ενώ άλλα θηλαστικά είναι ο ασβός, η νυφίτσα, το κουνάβι, ο λαγός και η αλεπού.

(φωτ. τοπίου: Γιώργος Πατρουδάκης)