Ένας μικρός ορεινός όγκος στο τέλος της Στερεάς Ελλάδας που η θέση του στα όρια μεγάλων γεωγραφικών διαμερισμάτων του προσδίνει μια πλούσια για το μέγεθος του χλωριδική ποικιλότητα. Η ετυμολογία του βουνού είναι εντυπωσιακή και σχετίζεται με την άγρια φύση. Σύμφωνα με την μυθολογία ο Μέγαρος, γιος του Δία και της Σιθνίδας νύμφης, κατόρθωσε να ξεφύγει από τον Κατακλυσμό του Δευκαλίωνα καταφεύγοντας στα «άκρα της Γερανείας», στις κορφές δηλαδή του βουνού, οδηγούμενος από κραυγές γερανών που πετούσαν από πάνω του. Ο Παυσανίας επίσης αναφέρει ότι η χερσαία απόληξη της γης των Μεγάρων ονομάζονταν Γερανία γιατί το σχήμα της ήταν παρόμοιο με λαιμό γερανού. Τα Γεράνεια Όρη έχουν κατεύθυνση από τα δυτικά προς τα ανατολικά και οι τρεις πλευρές τους καταλήγουν στη θάλασσα. Το μήκος του βουνού φτάνει τα 30 χλμ., το πλάτος τα 13 χλμ. και η περίμετρος τα 125 χλμ. Στα βόρεια πέφτει απότομα στον Κορινθιακό, στα δυτικά απλώνεται μέχρι το ακρωτήριο Μελαγκάβι στο Ηραίο Περαχώρας, στα νότια δημιουργεί μικρούς λόφους μέχρι τις Σκυρωνίδες Πέτρες στην ακτή του Σαρωνικού και στα ανατολικά ενώνεται με την Μεγαρίτικη πεδιάδα. Η ψηλότερη κορφή του βουνού είναι το Μακρυπλάγι (1.351 μ.) και ακολουθούν η Ανώνυμη (1.269 μ.), η Μεγάλη Ντούσκια (1.068 μ.), η Παλιοβούνα (1.060 μ.), ο Αέρας (1.058 μ.), η Πίντιζα (1.032 μ.), η Γκούρα Κόκκαλη (1.013 μ.) και η Μικρή Ντούσκια (992 μ.). Τα πετρώματα του βουνού είναι κυρίως ασβεστολιθικά, ενώ σε κάποια πιο χαμηλά σημεία εμφανίζονται οφιόλιθοι και διάφορα ηφαιστειακά πετρώματα. Η μορφολογία του βουνού έχει μεγάλη ποικιλία σε σχέση με το μέγεθος του και περιλαμβάνει πολλά φαράγγια, μικρά οροπέδια, κάθετα βράχια, χειμάρρους, ρυάκια, μικρούς καταρράκτες και δασωμένες πλαγιές. Από όλα αυτά ξεχωρίζουν η πανέμορφη χαράδρα της Γκούρας που ξεκινάει από τα ψηλά και κατεβαίνει προς τα νοτιοδυτικά μέσα σε ένα πανέμορφο δάσος, το ημιορεινό οροπέδιο Σέλκι, ο βράχος της Πέτρας Περάχωρας και το ηφαίστειο Σουσάκι στους νότιους πρόποδες. Τα Γεράνεια είναι ένα υπέροχο βουνό για πεζοπορία και εξερεύνηση, καθώς στην πορεία σας θα συναντήσετε πολλά σπάνια είδη της χλωρίδας.

Η βλάστηση του βουνού αποτελείται από μεσογειακή μακία, φρύγανα και μεγάλα δάση από χαλέπιο πεύκη στα χαμηλά που ακολουθείται από πυκνά δάση κεφαλληνιακής ελάτης καταλήγοντας στην αραιή βλάστηση των κορυφών. Σε λίγα σημεία του βουνού υπάρχουν μικρά δάση μαύρης πεύκης. Πλατάνια, πουρνάρια, αριές, χνουδοβελανιδιές, κουμαριές, αγριοκουμαριές, φυλίκια, αγριελιές, σχίνα, κοκκορεβυθιές, χαρουπιές, αγριοαμυγδαλιές, οστρυές, φράξοι, κράταιγοι, πικροδάφνες και μυρτιές συμπληρώνουν τα δενδρώδη είδη του βουνού. Η χλωρίδα των Γερανείων αποτελείται από περισσότερα από 1.000 είδη από τα οποία τα 83 είναι ενδημικά της Ελλάδας. Τα πιο σημαντικά από αυτά είναι οι κενταύριες Centaurea attica subsp megarensis, Centaurea achaia subsp corinthiaca και Centaurea ebenoides, το Hedysarum grandiflorum subsp bulgaricum, το Aethionema saxatile subsp corinthiacum, το αγριογαρύφαλλο Dianthus haematocalyx subsp phitosianus, η κυανή παπαρούνα Roemeria hybrida subsp hybrida, το Linum virgultorum, ο Stachys swainsonii subsp melangavica, η Consolida tuntasiana, η Matthiola longipetala subsp bicornis, η καμπανούλα Campanula celsii subsp spathulifolia, η Hesperis laciniata subsp secundiflora, οι σιληνές Silene corinthiaca και Silene fabaria subsp domokina, η Asperula pulvinaris, το Linum leucanthum και η Gypsophila nana. Άλλα ενδιαφέροντα είδη είναι η Bellevalia trifoliata, ο Ebenus sibthorpii, η φριτιλάρια Fritillaria graeca, το Geocaryum parnassicum, η Salvia candidissima subsp occidentalis, οι σιληνές Silene apetala και Silene supina, η Bufonia stricta subsp stricta, η Saxifraga rotundifolia subsp chrysospleniifolia, ο Adonis microcarpa, η Ceratocephala falcata, το Agrostemma githago subsp githago, ο Cachrys cristata, η Linaria triphylla, η Draba lacaitae, τα αγριόσκορδα Allium hymettium και Allium staticiforme, το Asperugo procumbens, ο Lupinus gussoneanus, ο Astragalus pelecinus, η Atractylis cancellata, η Crepis rubra, η Fumana scoparia, το Glaucium corniculatum, το Pisum sativum subsp biflorum, η Saponaria calabrica, η Noccaea tymphaea και η Aubrieta deltoidea. Στα Γεράνεια απαντώνται και πολλές ορχιδέες, όπως οι Cephalanthera rubra, Dactylorhiza iberica, Dactylorhiza romana, Epipactis helleborine, Epipactis microphylla, Himantoglossum robertianum, Limodorum abortivum, Neotinea maculata, Anacamptis coriophora subsp fragrans, Anacamptis laxiflora, Anacamptis papilionacea, Orchis pauciflora, Ophrys argolica, Ophrys mammosa, Ophrys attica, Ophrys speculum, Ophrys spruneri και Ophrys delphinensis.

Η ορνιθοπανίδα περιλαμβάνει πολλά είδη των δασών, της μεσογειακής μακίας και των ψηλών κορυφών. Από τα αρπακτικά στο βουνό ζούνε φιδαετοί, σφηκιάρηδες, γερακίνες, ξεφτέρια, σαΐνια, διπλοσάινα, πετρίτες και βραχοκιρκίνεζα. Από τα νυχτόβια αρπακτικά συναντάει κανείς μπούφους, χουχουριστές, τυτούδες, κουκουβάγιες και γκιώνιδες. Άλλα σημαντικά πουλιά είναι η νησιώτικη πέρδικα, η μπεκάτσα, το τρυγόνι, το γιδοβύζι, ο κούκος, η βουνοσταχτάρα, ο τσαλαπετεινός, η σταρήθρα, η δεντροσταρήθρα, η ωχροκελάδα, η δεντροκελάδα, ο τρυποφράχτης, ο θαμνοψάλτης, το αηδόνι, ο κοκκινολαίμης, ο φοινίκουρος, ο καρβουνιάρης, ο σταχτοπετρόκλης, ο γαλαζοκότσυφας, η τσίχλα, η γερακότσιχλα, ο μαυροσκούφης, ο κοκκινοτσιροβάκος, ο πυρροβασιλίσκος, ο χρυσοβασιλίσκος, ο σταχτομυγοχάφτης,  η ελατοπαπαδίτσα, ο κλειδωνάς, ο αιγίθαλος, ο βραχοτσοπανάκος, ο καμποδεντροβάτης, ο αετομάχος, ο κοκκινοκεφαλάς, η κίσσα, ο κόρακας, ο σταυρομύτης, το σκαρθάκι, το λούγαρο, το σιρλοτσίχλονο και το βουνοτσίχλονο.

 

Από τα αμφίβια εδώ απαντώνται σαλαμάνδρες, φρύνοι, πρασινόφρυνοι, δεντροβάτραχοι, βαλκανοβάτραχοι και γραικοβάτραχοι. Η ερπετοπανίδα περιλαμβάνει πολλά είδη, μεταξύ των οποίων είναι η κρασπεδοχελώνα, η μεσογειακή χελώνα, το κονάκι, η τρανόσαυρα, το σιλιβούτι, η τοιχόσαυρα, το λιακόνι, ο τυφλίτης, το σαμιαμίδι, ο αβλέφαρος, ο στεφανοφόρος, ο λαφιάτης, η δεντρογαλιά, ο σαπίτης, το νερόφιδο, η σαΐτα, το αγιόφιδο, το σπιτόφιδο και η οχιά. Από τα θηλαστικά τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί η επανεμφάνιση του λύκου στην περιοχή και έτσι τα Γεράνεια αποτελούν το νοτιότερο σημείο της εξάπλωσης του είδους στην Ευρώπη. Άλλα θηλαστικά του βουνού είναι οι αλεπούδες, τα πετροκούναβα, οι νυφίτσες, οι ασβοί, οι λαγοί, οι σκαντζόχοιροι και διάφορα μικρά τρωκτικά και νυχτερίδες, ενώ μόλις πριν λίγα χρόνια υπήρχαν αναφορές για τσακάλια. Τέλος στην περιοχή απαντώνται και μερικά ενδιαφέροντα έντομα όπως οι πεταλούδες Zerynthia polyxena, Aporia crataegi, Dasycera oliviella και Limenitis reducta οι ακρίδες Glyphotmethis heldreichi και Acrometopa servillea και τα κολεόπτερα Cerocoma schreberi, Acmaeoderella bipunctata, Eulasia papaveris και Tanyproctus reichei.