Μπέλες (όρος Κερκίνη)

Photo Gallery

 

To δασωμένο όρος Μπέλλες στα βόρεια σύνορα της Ελλάδας, υψώνεται απότομα σαν ένα τείχος ανάμεσα σε τρεις χώρες και περιβάλλεται από πολλούς σημαντικούς βιοτόπους της χώρας μας. Το Μπέλες, ή αλλιώς το όρος Κερκίνη, αποτελεί ένα φυσικό σύνορο και μοιράζεται ανάμεσα στην Ελλάδα, στη Βουλγαρία και στην Π.Γ.Δ.Μ. Το νότιο τμήμα του ανήκει στην Ελλάδα (45%), το βορειοδυτικό στην Π.Γ.Δ.Μ. (35%) και το βορειοανατολικό στην Βουλγαρία (20%). Οι δυο γειτονικές χώρες το αποκαλούν Μπελάσιτζα, μια ονομασία που μεταφράζεται ως το «ωραίο βουνό», ενώ για άλλους σημαίνει το «λευκό βουνό». Πρόκειται για μια χαρακτηριστικά μακρόστενη οροσειρά με κατεύθυνση από τα ανατολικά προς τα δυτικά. Το μήκος του φτάνει τα 70 χλμ., το πλάτος του μόλις τα 8 χλμ. και η ευρύτερη έκταση του απλώνεται σε 850 τ.χλμ. Στα ανατολικά χωρίζεται μέσω των στενών του Ρούπελ (ή αλλιώς στενά της Κούλας), απ’ όπου διέρχεται ο Στρυμόνας, από το όρος Άγγιστο του δυτικού Όρβηλου και στους νότιους πρόποδες του βουνού απλώνονται η λίμνη Κερκίνη και οι πεδιάδες των Σερρών και των Ποροΐων. Στα δυτικά του καταλήγει σε λόφους που φτάνουν μέχρι τη λίμνη Δοϊράνη του Κιλκίς και στα βόρεια ένας παράλληλος με την ραχοκοκκαλιά του βουνού παραπόταμος του Στρυμόνα το χωρίζει από τα ορεινά του Νόβο Σέλο. Η ήπια κορυφογραμμή του έχει σαν ψηλότερο σημείο την κορυφή Ράντομιρ, ή Καλαμπάκα, στα 2.031 μέτρα και ακολουθούν οι κορυφές Νέο Τριεθνές (1.883 μ.), Σεμέρ Καγιασέν (1.876 μ.), Σεϊμάν Καγιασί (1.644 μ.) Παλιό Τριενθές (1.474 μ.) και Ιστίνμπεη (1.339 μ.). Τα πετρώματα του βουνού είναι τα μεταμορφωσιγενή, κρυσταλλικά πετρώματα (γνεύσιοι, αμφιβολίτες και μιγματίτες), ενώ δεκάδες είναι τα ρυάκια και οι χείμαρροι που κατεβαίνουν από τις πλαγιές. Το Μπέλες ταυτίζεται με τη άγρια και ακατοίκητη Κερκίνη, που αναφέρει ο Θουκυδίδης στην περιγραφή της πορείας του Σιτάλκη, βασιλιά των Θρακών, κατά την εκστρατεία του εναντίον της Μακεδονίας το 429 π.Χ. Στην περιοχή έγινε η μάχη του Κλειδίου το 1014, η οποία αποδείχθηκε σημαντική για την πτώση της Πρώτης Βουλγαρικής Αυτοκρατορίας, ενώ εδώ πήραν μέρος και πολλές ηρωικές μάχες κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο όταν τα γερμανικά στατεύματα εισέβαλαν στην Ελλάδα. Τα πυκνά δάση, τα λιβάδια στις κορυφές και οι δύο μεγάλες λίμνες της Μακεδονίας που απλώνονται στους πρόποδες του βουνού το κατατάσσουν σε έναν κορυφαίο φυσιολατρικό προορισμό. Λόγω της σπουδαίας βιοποικιλότητάς του, το μεγαλύτερο τμήμα του βουνού ανήκει στο Εθνικό  Πάρκο Κερκίνης. Όπως συμβαίνει με τους περισσότερους από τους ορεινούς όγκους που οριοθετούν τα σύνορα της χώρας μας, το Μπέλες είναι σχετικά απομακρυσμένο με δυσκολοδιάβατους δασικούς δρόμους και οι ανθρώπινες δραστηριότητες αρκετά περιορισμένες με αποτέλεσμα να διατηρείται αλώβητη η άγρια φύση του βουνού.

Τα δάση της περιοχής είναι πλούσια και γενικά το Μπέλες θεωρείται ένα βουνό με σχετικά απότομες κλίσεις και πυκνή δασοκάλυψη που φτάνει μέχρι πολύ ψηλά. Εδώ επικρατούν τα πλατύφυλλα φυλλοβόλα δάση με τις χαμηλές περιοχές να έχουν όμορφα μεικτά δάση από βελανιδιές, πλατάνια, καστανιές, φτελιές, καρυδιές, φλαμουριές, σφενδάμια, οστρυές, φράξους, φουντουκιές και σκλήθρα. Πιο ψηλά ξεκινάνε οι οξιές, τα μαυρόπευκα, τα μακεδονικά έλατα, η δασική πεύκη, τα βουνόκερδα, αλλά και λίδες συστάδες από σημύδες. Στην κορυφογραμμή απλώνονται όμορφα αλπικά λιβάδια, γεμάτα από πολλά σπάνια είδη φυτών. Στο Μπέλες έχουν βρεθεί πάνω από 1.300 φυτά. Από αυτά τα πιο σημαντικά είναι η βιόλα Viola stojanowii, η Minuartia saxifraga, το Geum rivale, το μύρτιλο Vaccinium vitis-idaea, το αγριογαρύφαλλο Dianthus petraeus subsp orbelicus, ο Acinos alpinus subsp nomismophyllus, το Hylotelephium telephium, το Atocion lerchenfeldianum, η αγριοτριανταφυλλιά Rosa spinosissima, το Symphytum tuberosum subsp angustifolium, η Bruckenthalia spiculifolia, η κενταύρια Centaurea napulifera subsp napulifera, η Viscaria asterias και η σιληνή Silene saxifraga. Άλλα ενδιαφέροντα είδη είναι ο κρίνος Lilium martagon, το Erysimum drenowskii, η Alchemilla lanuginosa, η Scutellaria alpina, οι καμπανούλες Campanula velebitica και Campanula persicifolia, ο Rhinanthus rumelicus, ο Chamaecytisus eriocarpus, το Aconogonon alpinum, το Asplenium septentrionale, η Gentiana verna subsp balcanica, η Paronychia rechingeri, η σιληνή Silene waldsteinii, το Thesium linophyllon subsp montanum, η Pedicularis brachyodonta subsp moesiaca, η Atropa belladonna, το Sempervivum heuffelii, η αγριοτριανταφυλλιά Rosa pendulina, η Veronica barrelieri subsp barrelieri, η Inula hirta, το βαλσαμόχορτο Hypericum maculatum subsp immaculatum, η Antennaria dioica, το Peucedanum longifolium, η Vicia canescens subsp serinica, η Betonica officinalis subsp officinalis, ο κρόκος Crocus chrysanthus, τα αγριογαρύφαλλο Dianthus giganteus και Dianthus pinifolius subsp pinifolius, το Senecio ovatus και ο Ranunculus acris subsp acris. Στα δάση και στα αλπικά απαντώνται και οι ορχιδέες Epipactis helleborine, Neottia nidus-avis, Neottia ovata, Platanthera chlorantha, Gymnadenia conopsea, Dactylorhiza cordigera, Dactylorhiza saccifera, Anacamptis morio, Orchis pallens, Orchis mascula, Orchis purpurea, Orchis simia και Ophrys oestifera.

Η ορνιθοπανίδα του Μπέλες είναι πολύ σημαντική, καθώς η πυκνή βλάστηση και η απομόνωση προσφέρουν ιδανικό καταφύγιο για πολλά πουλιά του δάσους, ενώ η γειτνίαση με τη λίμνη Κερκίνη μαγνητίζει πολλά σπάνια αρπακτικά. Από τα τελευταία, εδώ απαντώνται χρυσαετοί, θαλασσαετοί, βασιλαετοί, στικταετοί, κραυγαετοί, φιδαετοί, σφηκιάρηδες, τσίφτηδες, γερακίνες, σαΐνια, διπλοσάινα, ξεφτέρια, πετρίτες, βραχοκιρκίνεζα, δεντρογέρακα και νανογέρακα. Στα δάση κάνουν τις φωλιές τους οι μαύροι πελαργοί και στους στύλους των γύρω χωριών οι λευκοί πελαργοί. Είναι σημαντικό ότι στην περιοχή εμφανίζονται περιστασιακά τα όρνια. Στα πιο ψηλά σημεία ζει μια πλειάδα από είδη των αλπικών, όπως χιονάδες, χιονοψάλτες, σταχτοπετρόκληδες, πυρροκότσυφες, χιονοκότσυφες, κιτρινοκαλιακούδες, κοράκια και βλαχοτσίχλονα. Άλλα πουλιά του βουνού είναι η μπεκάτσα, το φασσοπερίστερο, η φάσσα, το τρυγόνι, ο κούκος, ο χουχουριστής, ο μπούφος, η κουκουβάγια, το γυδοβύζι, η βουνοσταχτάρα, ο μελισσοφάγος, η χαλκοκουρούνα, ο μαύρος δρυοκολάπτης, ο πράσινος δρυοκολάπτης, ο βαλκανικός δρυοκολάπτης, ο νανοδρυοκολάπτης, η σταρήθρα, η δεντροσταρήθρα, ο νεροκότσυφας, ο θαμνοψάλτης, το αηδόνι, ο φοινίκουρος, η τσίχλα, η γερακότσιχλα, ο μελωδοτσιροβάκος, ο θαμνοτσιροβάκος, ο δρυομυγοχάφτης, ο αιγίθαλος, ο δεντροτσοπανάκος, ο βουνοδεντροβάτης, ο αετομάχος, ο σταχτοκεφαλάς, η κίσσα, ο συκοφάγος, ο χειμωνόσπινος, το φανέτο, το λούγαρο, ο κοκκοθραύστης, το σιρλοτσίχλονο, το χρυσοτσίχλονο και το βουνοτσίχλονο.

Από τα αμφίβια στο Μπέλες συναντά κανείς σαλαμάνδρες, κοινούς τρίτωνες, ανατολικούς χτενοτρίτωνες, φρύνους, πρασινόφρυνους, κιτρινομπομπίνες, δεντροβάτραχους, βαλκανοβάτραχους, γραικοβάτραχους και σβελτοβάτραχους. Η ερπετοπανίδα είναι επίσης πλούσια με είδη, όπως μεσογειακές χελώνες, γραικοχελώνες, κονάκια, τυφλίτες, πρασινόσαυρες, τοιχογουστέρες, σαύρες του Ταύρου, στεφανοφόρους, έφιους, λαφιάτες, σαπίτες, νερόφιδα, σαΐτες, αγιόφιδα, λαφιάτες του Ασκληπιού, σπιτόφιδα, οχιές και σπάνιους αστρίτες. Τα θηλαστικά αντιπροσωπεύονται από πολλά ακριβοθώρητα είδη. Η παρουσία των λύκων είναι μόνιμη καθώς στο βουνό υπάρχουν και μεγάλοι πληθυσμοί από ζαρκάδια και αγριόχοιρους. Άλλα είδη είναι οι αγριόγατες, οι βίδρες, οι αλεπούδες, τα  δασοκούναβα, οι νυφίτσες, οι λαγοί, οι ασβοί, οι σκίουροι, οι δασομυωξοί και κάποια σπάνια είδη νυχτερίδων, όπως η λευκονυχτερίδα (Pipistrellus kuhli) και η νυχτερίδα του Ναθούσιους (Pipistrellus nathusii).
 
 

Πως θα πάτε

Στις πλαγιές του βουνού υπάρχουν λίγα μικρά χωριά με καταλύματα, ενώ μπορείτε να μείνετε και κοντά στη λίμνη Κερκίνη. Καλή αφετηρία για τις εκδρομές σας είναι τα Άνω Πορόια, τα οποία απέχουν 64 χλμ. από τις Σέρρες, 97 χλμ. από τη Θεσσαλονίκη και 594 χλμ. από την Αθήνα. Από εδώ ξεκινάει και ένα όμορφο μονοπάτι που μετά από 9 χλμ. σας βγάζει στην κορυφογραμμή. Προσοχή στους δασικούς χωματόδρομους, καθώς οι περισσότεροι είναι σε κακή κατάσταση.
 
 

Εμφάνιση στο χάρτη

πατήστε για να δείτε το σημείο στο χάρτη
(Latitude: 41.321887199711384, Longitude:22.986124858906578)
 
 

Social Networks

 

Διαβάστε επίσης

Λάκμος (Περιστέρι)

Ο Λάκμος, ή αλλιώς το Περιστέρι, αποτελεί μια μακρόστενη, επιβλητική οροσειρά, με όμορφα αλπικά οροπέδια που υψώνεται σαν ένα γιγάντιο τοίχος ανάμεσα στα γεωγραφικά διαμερίσματα της Ηπείρου και της Θεσσαλίας.

Γεράνεια

Ένας μικρός ορεινός όγκος στο τέλος της Στερεάς Ελλάδας που η θέση του στα όρια μεγάλων γεωγραφικών διαμερισμάτων του προσδίνει μια πλούσια για το μέγεθος του χλωριδική βιοποικιλότητα.

Πάικο

Το ήρεμο Πάικο, με τα πυκνά του δάση, στέκεται στη μέση της Μακεδονίας ανάμεσα στους μεγάλους ορεινούς όγκους των συνόρων μας και τους ατέλειωτους κάμπους που ξεκινούν στους πρόποδες του.

Πεντέλη

Το ιστορικό Πεντελικό όρος ή απλά Πεντέλη, αν και έχει υποβαθμιστεί ως βιότοπος από τις συνεχείς πυρκαγιές, παραμένει ένας περιαστικός θύλακας μιας εντυπωσιακής για το μέγεθος και την κατάσταση του βουνού βιοποικιλότητας.

 
 


 



Επιλεγμένο βίντεο

Ενημερωτικό δελτίο

Δώστε την ηλεκτρονική σας διεύθυνση (email) για να εγγραφείτε και να λαμβάνετε το ενημερωτικό μας δελτίο.