Μια ορεινή ραχοκοκκαλιά στα ανατολικά της Ηπείρου που διακρίνεται για τα εντυπωσιακά αλπικά τοπία, τις πανέμορφες ορειβατικές διαδρομές και τις εξαιρετικές θέσεις θέας σε σημαντικά μνημεία της φύσης. Το Μαυροβούνι βρίσκετε στα σύνορα των νομών Ιωαννίνων και Γρεβενών, πολύ κοντά στο Μέτσοβο και ανήκει μαζί με το Αυγό, την Πυροστιά, το Κακοπλεύρι, το Φλάμπουρο και τη Τσούκα Ρόσσα στα λεγόμενα Όρη του Λύγκου. Το βουνό αναφέρεται συχνά και ως Φλέγγα από την υψηλότερη κορυφή του, ενώ ανήκει ιστορικά στα βουνά του Ζυγού που επί αιώνες αποτελούσαν το ψηλότερο πέρασμα μεταξύ Ηπείρου και Θεσσαλίας. Πρόκειται για μια ευθεία οροσειρά με κατεύθυνση από τα βορειοδυτικά προς τα νοτιοανατολικά, με μήκος που φτάνει τα 12 χλμ., συνολική έκταση τα 53.000 στρεμμάτα και περίμετρο 32 χλμ. Στα νότια του βουνού απλώνεται αμφιθεατρικά η λίμνη των πηγών του Αώου και στα βόρεια η περίφημη Βάλια Κάλντα χωρίζει το Μαυροβούνι από το Αυγό, το Κακοπλεύρι και την Πυροστιά. Στα δυτικά ο Αώος ποταμός χωρίζει το βουνό από το Φλάμπουρο και την Τσούκα Ρόσσα και στα ανατολικά καταλήγει σε μικρότερα βουνά που φτάνουν μέχρι τα Χάσια Όρη των Τρικάλων. Ψηλότερη κορυφή του βουνού είναι η Φλέγγα (2.157 μ.) και ακολουθούν τα Αυτιά (2.081 μ.), του Τσανάκα (2.078 μ.), τα Τρία Σύνορα (2.049 μ.), του Καπετάν Κληδή (2.036 μ.), η Σαλατούρα (2.019 μ.), το Δίκορφο (1.977 μ.) και το Κόντι (1.907 μ.). Το Μαυροβούνι ανήκει στο Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου που αποτελεί το μεγαλύτερο σε έκταση Πάρκο της χώρας μας. Τα πετρώματα του βουνού είναι σχεδόν αποκλειστικά οφιολιθικά. Διάσημες είναι οι δίδυμες δρακόλιμνες που βρίσκονται σε υψόμετρο 1.960 ακριβώς κάτω από την κορυφή της Φλέγγας. Οι ψηλές κορυφές δημιουργούν και ένα μεγάλο δικτυο από ρέματα και ποταμούς που καταλήγουν είτε στον Αώο ποταμό είτε στην λίμνη του Αώου, όπως το Αρκουδόρεμα, της Φλέγγας, της Σαλατούρας, τα Μνήματα, της Περατώρας, του Μεγγούλη, του Μουρτζά, το Σάπψι και το Σαπσάρι. Η ραχοκοκκαλιά του Μαυροβουνίου είναι από τις πιο εντυπωσιακές και το περπάτημα προς την κορυφή της Φλέγγας και τις δύο δρακόλιμνες είναι μία από τις πιο αγαπημένες διαδρομές των ορειβατών. Ένας χωματόδρομος από την λίμνη των πηγών του Αώου σας οδηγεί στο βουνό και λίγο μετά από το καταφύγιο που θα συναντήσετε φτάνετε σε ένα μικρό οροπέδιο, το Πάδε λα λάκλου. Από εκεί και με κατεύθυνση προς τα δυτικά, έχετε μπροστά σας τη Φλέγγα, στα αριστερά σας την λίμνη του Αώου και στα δεξιά σας τη Βάλια Κάλντα σε μια μοναδική θέα. Το περπάτημα είναι εύκολο, κινείται πάνω σε διαδοχικούς αυχένες και διαρκεί μόλις 2 ώρες. Χρειάζεται όμως μεγάλη προσοχή καθώς ο καιρός στο Μαυροβούνι αλλάζει απότομα προς το χειρότερο και τα κεραυνοβολημένα ρόμπολα αποδεικνύουν ότι η κορυφογραμμή είναι η αγαπημένη των αστραπών. Το Μαυροβούνι βρίσκεται στο κέντρο της πιο άγριας περιοχής της Ηπείρου και η εξερεύνηση στις κορυφές και στα δάση του θα σας μείνει αξέχαστη.

Το στοιχείο της χλωρίδας αλλά και του τοπίου που χαρακτηρίζει τα αλπικά του Μαυροβουνίου είναι τα πολλά ρόμπολα (Pinus heldreichii). Τα υπεραιωνόβια και μεγαλόπρεπα αυτά δέντρα βρίσκονται διάσπαρτα σε όλη την κορυφογραμμή. Πολλά από αυτά είναι πεσμένα και νεκρά από τους κεραυνούς σαν λευκά αγάλματα, άλλα παρότι είναι κεραυνοβολημένα, στέκονται όρθια και πρεμνοβλαστάνουν στα χαμηλά τους τμήματα και άλλα διατηρούνται αγέρωχα, αψηφώντας τον άσχημο καιρό. Το Μαυροβούνι είναι από τους πιο σημαντικούς τόπους όπου μπορεί κανείς να συναντήσει αυτά τα υπέροχα δέντρα σε τόσους αριθμούς. Στα χαμηλότερα σημεία του βουνού που ξενικούν από τα 1.300 μέτρα υπάρχουν δάση μαυρόπευκων που στη συνέχεια ενώνονται με πυκνά δάση οξιάς. Στις κορυφές και στα δάση του βουνού απαντώνται πολλά σπάνια είδη της χλωρίδας της Πίνδου. Ξεχωρίζουν οι μεγάλοι αριθμοί από τους κίτρινους κρίνους Lilium albanicum και οι βιόλες του είδους Viola dukadjinica που κατακλύζουν τις πλαγιές με το έντονα κίτρινο χρώμα τους. Σημαντικά φυτά του βουνού είναι τα ενδημικά Bornmuellera baldaccii subsp baldaccii και Bornmuellera tymphaea, το σπάνιο Narthecium scardicum, η ενδημική κενταύρια των Βλάχων (Centaurea vlachorum), η Soldanella pindicola, το Dichoropetalum stridii, η Fumana bonapartei, η Noccaea epirota, η καμπανούλα Campanula hawkinsiana, ο Moneses uniflora, η Aquilegia nigricans, οι σιληνές Silene haussknechtii και Silene parnassica subsp pindicola, το Geocaryum pindicola και τα μελίχορτο Onosma epirotica . Άλλα ενδιαφέροντα είδη είναι το Allium phthioticum, οι καμπανούλα Campanula glomerata subsp glomerata και Campanula tymphaea, η Cardamine plumieri, το Linum hologynum, η Armeria canescens, ο κρόκος Crocus chrysanthus, η τουλίπα Tulipa australis, η φριτιλάρια Fritillaria epirotica, ο νάρκισσος Narcissus poeticus subsp poeticus, η Pedicularis petiolaris, ο Leptoplax emarginata, το ρείκι Erica carnea, το εντομοφάγο φυτό Pinguicula crystallina subsp hirtiflora, το Polygonatum multiflorum, το Verbascum epixanthinum, οι βιόλες Viola orphanidis, Viola albanica, Viola epirota και οι ορχιδέες Neotinea ustulata, Gymnadenia frivaldii, Gymnadenia conopsea, Corallorhiza trifida, Epipogium aphyllum, Coeloglossum viride, Dactylorhiza baumanniana, Dactylorhiza pindica, Dactylorhiza sambucina, Orchis pallens και Orchis mascula.

Η ορνιθοπανίδα περιλαμβάνει πολλά σπάνια είδη. Από τα αρπακτικά εδώ ζουν χρυσαετοί, φιδαετοί, γερακαετοί, σφηκιάρηδες, γερακίνες, διπλοσάινα, ξεφτέρια, δεντρογέρακα και βραχοκιρκίνεζα. Στα δάση ζούν 8 από τα 10 είδη δρυοκολάπτη της Ευρώπης (μαύρος, πράσινος, σταχτής, πευκοδρυοκολάπτης, μεσαίος, λευκονώτης, βαλκανικός και νανοδρυοκολάπτης). Στα πουλιά της αλπικής ζώνης περιλαμβάνονται οι πυρροκότσυφες, οι χιονάδες, οι χιονόστρουθοι, οι κιτρινοκαλιακούδες, οι κόρακες, τα χρυσοτσίχλονα, οι χιονοκότσυφες και οι χιονοψάλτες. Άλλα πουλιά του βουνού είναι η μπεκάτσα, η φάσσα, ο κούκκος, ο χουχουριστής, ο μπούφος, το γιδοβύζι, η δεντροσταρήθρα, η σταχτοσουσουράδα, ο νεροκότσυφας, ο φοινίκουρος, ο σταχτοπετρόκλης, η τσίχλα, η γερακότσιχλα, ο πυρροβασιλίσκος, η λοφιοπαπαδίτσα, ο δεντροτσοπανάκος, ο αετομάχος, η κίσσα, ο χειμωνόσπινος, το φανέτο, το σκαρθάκι, ο πύρρουλας, ο κοκκοθραύστης, ο σταυρομύτης, το βλαχοτσίχλονο και το βουνοτσίχλονο.

Στις δρακόλιμνες της Φλέγγας ζούνε μεγάλοι πληθυσμοί από αλπικούς τρίτωνες, ενώ η πανίδα των αμφιβίων συμπληρώνεται από μακεδονικούς τρίτωνες, σαλαμάνδρες, κιτρινομπομπίνες, φρύνους, γραικοβάτραχους και βαλκανοβάτραχους. Η ερπετοπανίδα περιλαμβάνει μεσογειακές χελώνες, τοιχογουστέρες, πρασινόσαυρες, κονάκια, στεφανοφόρους, δεντρογαλιές, λαφιάτες του Ασκληπιού, σπιτόφιδα, οχιές και σπάνιες νανόχεντρες. Η γύρω περιοχή θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα καταφύγια για την αρκούδα κάτι που πιστοποιείται από τα πολλά τοπωνύμια με ονόματα, όπως Αυχένας αρκούδας, Αρκουδόλακκος, Ούρσα Πάντε, κ.ά. Κοπάδια από λύκους εμφανίζονται περιστασιακά, ενώ στα δάση ζούνε ακόμα αγριόγατοι, ζαρκάδια, αγριόχοιροι, αλεπούδες, ασβοί, δεντροκούναβα, νυφίτσες, σκίουροι, δεντρομυωξοί και λαγοί. Παλιότερα στα αλπικά υπήρχαν αρκετά αγριόγιδα, αλλά με το καιρό και το κυνήγι, οι αριθμοί τους έχουν περιοριστεί στα κοντινά, πιο απομονωμένα βουνά.