Ο Δρυμός των μεγάλων κορυφών, των συναρπαστικών φαραγγιών, των κρυστάλλινων ποταμών και των πυκνών δασών χαρακτηρίζεται από μία από τις υψηλότερες βιοποικιλότητες σε όλη την Ελλάδα. Το Εθνικό Πάρκο βρίσκεται στην καρδιά της Βόρειας Πίνδου και περιλαμβάνει τα φαράγγια του Βίκου και του Αώου μαζί με ένα μέρος του επιβλητικού όρους της Τύμφης, περιοχές που διακρίνονται για τα μεγαλόπρεπα τοπία τους. Η περιοχή είχε χαρακτηριστεί εθνικός Δρυμός το 1973 και κατά την ίδρυση του απλωνόταν σε μια έκταση 122.250 στρεμμάτων από την οποία τα 34.120 στρέμματα αποτελούσαν τον πυρήνα του. Το 2005 ο Δρυμός ενώθηκε με τον γειτονικό Εθνικό Δρυμό Πίνδου-Βάλια Κάλντα σχηματίζοντας το Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου που σήμερα είναι το μεγαλύτερο Πάρκο της χώρας μας και φτάνει σε συνολική έκταση περίπου τα 1.000 τ. χλμ. Η μεγάλη οικολογική, αισθητική, γεωλογική και ιστορική αξία της περιοχής οδήγησε το 2010 στην αναγνώριση από την UNESCO και στην ίδρυση του Γεωπάρκο Βίκου-Αώου το οποίο εντάχθηκε μαζί με άλλες 4 περιοχές στη χώρα μας στο «Παγκόσμιο Δίκτυο Γεωπάρκων της UNESCO». Τα όρια του παλαιού Δρυμού βρίσκονται στα βόρεια-κεντρικά του νομού Ιωαννίνων, στην καρδιά της οροσειράς της Πίνδου. Στα βόρεια κυλάει ο ποταμός Αώος σχηματίζοντας ένα φαράγγι ανάμεσα στις βόρειες πλαγιές της Τύμφης και στις νότιες πλαγιές του χαμηλότερου ορεινού όγκου της Τραπεζίτσας. Το μήκος του φαραγγιού του Αώου φτάνει τα 8 χλμ. και το πλάτος κυμαίνεται τα 200 μέτρα. Στα νότια δεσπόζει το φαράγγι του Βίκου, ένα από τα εντυπωσιακότερα φαράγγια της Ευρώπης, με ύψος που φτάνει τα 1.200 μέτρα, μήκος που ξεπερνά τα 10 χλμ. και πλάτος του κυμαίνεται από 200 μέτρα έως 1,5 χλμ. Στο βάθος του φαραγγιού πηγάζει ο ποταμός Βοϊδομάτης, ενώ στα βόρεια του υψώνονται οι ψηλές κορφές της Τύμφης. Το φαράγγι του Βίκου χωρίζει την κορυφή Αστράκα (2.436 μ.) από τον Στούρο (1.622 μ.), ενώ λίγο πιο βόρεια απλώνονται οι κορυφές Γκαμήλα (2.497 μ.), Καρτερό (2.478 μ.), Τσούκα Ρόσσα (2.377 μ.) και Τσούκα (2.466 μ.). Οι ψηλές κορυφές σχηματίζουν απροσπέλαστα τείχη με καθετούς γκρεμούς, σάρες, αλπικά οροπέδια και μικρές λίμνες, όπως η Δρακόλιμνη και η Λάκκα Τσουμάνη. Στα νότια η Τύμφη κατεβαίνει πιο ομαλά και ενώνεται με τα ξακουστά δάση του Ζαγορίου, ενώ ο Αώος και ο Βοϊδομάτης κυλάνε προς τα δυτικά και ενώνονται λίγα χιλιόμετρα μετά, ανάμεσα στην Κλειδωνιά και στη Κόνιτσα σχηματίζοντας μια μεγάλη ημιορεινή πεδιάδα. Το φυσικό κάλλος, η ποικιλία και η εναλλαγή των οικοτόπων, τα παραδοσιακά χωριά του Ζαγορίου και η πλούσια πανίδα και χλωρίδα τοποθετούν την περιοχή στην κορυφή των προτιμήσεων για τους φυσιολάτρες  στη χώρα μας.

Τα πολλά διαφορετικά οικοσυστήματα της περιοχής φιλοξενούν πάνω από 1.700 είδη της χλωρίδας, πολλά από τα οποία είναι σπάνια και ενδημικά της Πίνδου. Η βλάστηση που καλύπτει τις χαμηλότερες υψομετρικά περιοχές (400-750 μ.) αποτελείται κυρίως από αείφυλλους σκληρόφυλλους θαμνώνες, με είδη όπως, πουρνάρια, αριές, φράξους, φυλίκια, σχίνα, γάβρους, οστρυές, αγριοκουμαριές και κουμαριές. Στη συνέχεια, από τα 750 έως τα 1.000 μέτρα αναπτύσσονται πυκνά δρυοδάση με έξι είδη βελανιδιών και άλλα δέντρα, όπως πλατάνια, σορβιές, κρανιές, φουντουκιές, αρκουδοπούρναρα, σφενδάμια, φτελιές, πικροκαστανιές, σκλήθρα, αγριοκαστανές, και φλαμουριές. Μετά τα 1.000 μ. και μέχρι περίπου τα 1.800 μ., απλώνονται πανέμορφα δάση μαυρόπευκου, οξιάς και μακεδονικής ελάτης, ενώ στα πιο ψηλά σημεία, μετά το δασοόριο, φυτρώνουν ρόμπολα και νανόκεδρα. Κοντά στις κορυφές εκτείνονται τα μεγάλα υποαλπικά και αλπικά λιβάδια, όπου ζούνε πολλά σπάνια και ενδημικά φυτά. Τα πιο σημαντικά είδη του Δρυμού είναι οι κενταύριες Centaurea pawlowskii, Centaurea alba subsp albanica και Centaurea tymphaea subsp tymphaea, το Heliosperma intonsum, το Galium monasterium, το Hieracium dasycraspedum, η Ramonda serbica, η καμπανούλα Campanula tymphaea, το Geum reptans, η Bornmuellera tymphaea, η Achillea abrotanoides, το Buglossoides goulandriorum, η Minuartia pseudosaxifraga, οι σιληνές Silene parnassica subsp pindicola, Silene melzheimeri και Silene haussknechtii, το Prometheum tymphaeum, το Cirsium tymphaeum, η Noccaea tymphaea, η Saxifraga oppositifolia, η Rorippa islandica, το Galium ophioliticum και η Valeriana crinii subsp epirotica. Άλλα ενδιαφέροντα είδη είναι οι κρίνοι Lillium albanicum, Lillium martagon, Lillium chalcedonicum και Lillium candidum, ο Stachys tymphaea, ο νάρκισσος Narcisus poeticus subsp poeticus, η Gentiana verna subsp balcanica, η τουλίπα Tulipa australis, το Sempervivum marmoreum, το Sempervivum heuffelii, η Alkanna pindicola, η Saxifraga marginata, ο Edraianthus graminifolius, η Aubrieta scardica, το αγριογαρύφαλλο Dianthus stenopetalus, ο γάλανθος Galanthus reginae-olgae subsp vernalis, οι βιόλες Viola dukadjinica, Viola albanica, Viola epirota και οι ορχιδέες Himantoglossum jankae, Neottia nidus-avis, Neottia ovata, Platanthera chlorantha, Dactylorhiza pindica, Dactylorhiza smolikana, Dactylorhiza saccifera, Orchis purpurea, Orchis simia, Orchis pallens, Neotinea ustulata, Ophrys apifera, Ophrys oestifera, Ophrys helenae, Ophrys epirotica και Ophrys hebes.

Η ορνιθοπανίδα περιλαμβάνει περισότερα από 170 είδη, στα οποία ξεχωρίζει η σποραδική παρουσία του σπάνιου ασπροπάρη. Από τα αρπακτικά εδώ πετούν χρυσαετοί, φιδαετοί, γερακαετοί, σφηκιάρηδες, γερακίνες, πετρίτες, χρυσογέρακα, διπλοσάινα, ξεφτέρια και βραχοκιρκίνεζα. Παλαιότερα στην περιοχή ζούσανε μεγάλοι αριθμοί από όρνια που πλέον έχουν εκλείψει. Η πετροπέρδικα ακόμα ζει στα πιο απομακρυσμένα σημεία, ενώ στα δάση ζούνε πολλά είδη από δρυοκολάπτες, όπως ο μαύρος δρυοκολάπτης, ο πράσινος δρυοκολάπτης, ο  λευκονώτης δρυοκολάπτης και ο βαλκανικός δρυοκολάπτης. Άλλα πουλιά της περιοχής είναι η φάσσα, ο κούκκος, ο μπούφος, ο χουχουριστής, η κουκουβάγια, το γιδοβύζι, η δεντροσταρήθρα, η χιονάδα, η δεντροκελάδα, η σταχτοσουσουράδα, ο νεροκότσυφας, ο χιονοψάλτης, ο φοινίκουρος, ο καρβουνιάρης, ο σταχτοπετρόκλης, ο πυρροκότσυφας, η τσίχλα, η γερακότσιχλα, ο χιονοκότσυφας, ο πυρροβασιλίσκος, η λοφιοπαπαδίτσα, ο δεντροτσοπανάκος, ο τοιχοδρόμος, ο αετομάχος, η κίσσα, η κιτρινοκαλιακούδα, η κοκκινοκαλιακούδα, ο κόρακας, ο χειμωνόσπινος, ο χιονόστρουθος, το φανέτο, ο κοκκοθραύστης, ο πύρρουλας, ο σταυρομύτης, το βλαχοτσίχλονο και το βουνοτσίχλονο.

Η πανίδα των αμφιβίων περιλαμβάνει τους αλπικούς τρίτωνες, τις σαλαμάνδρες, τις κιτρινομπομπίνες, τους φρύνους, τους πρασινόφρυνους, τους γραικοβάτραχους και τους σβελτοβάτραχους. Η ερπετοπανίδα περιλαμβάνει 20 είδη μεταξύ των οποίων είναι η μεσογειακή χελώνα, η τοιχογουστέρα, η σαύρα της Ρούμελης, η τρανόσαυρα, το κονάκι, ο τυφλίτης, ο στεφανοφόρος, η σαΐτα, η δεντρογαλιά, ο λαφιάτης, ο λαφιάτης του Ασκληπιού, το νερόφιδο, το σπιτόφιδο, η οχιά και η σπάνια νανόχεντρα. Η περιοχή φιλοξενεί και 40 είδη θηλαστικών στην κορυφή των οποίων βρίσκονται οι αρκούδες και τα αγριόγιδα που παρά τις ανθρωπογενείς πιέσεις απαντώνται σε υγιείς πληθυσμούς. Στα πιο χαμηλά εμφανίζονται οι λύκοι, στα μεγάλα ποτάμια ζούνε πολλές βίδρες και στα λιβάδια απαντώνται οι λαγοί. Στα δάση ζούνε ζαρκάδια, αγριόγατοι, αγριόχοιροι, αλεπούδες, ασβοί, δεντροκούναβα, νυφίτσες, σκίουροι, σκαντζόχοιροι και δεντρομυωξοί. Στον Αώο και στον Βοϊδομάτη ζούνε πολλά ενδιαφέροντα είδη της ιχθυοπανίδας, όπως  η αχριδοβελονίτσα (Cobitis ohridana), ο κωβιός της Σκόδρας (Gobio skadarensis), ο πινδοβίνος (Oxynoemacheilus pindus), το σίρκο της Σκόδρας (Alburnus scoranza), η ιονική πέστροφα (Salmo farioides), το ευρωπαϊκό τσιρωνάκι (Alburnoides bipunctatus), το χέλι (Anguilla anguilla) και ο χειλάς (Pachychilon pictum).

 

Περισσότερες πληροφορίες: http://pindosnationalpark.gr/