Ο θρυλικός Παρνασσός, το βουνό του Απόλλωνα, των νυμφών και του ευρωπαϊκού ρομαντισμού αποτελεί τον ακροτελεύτιο ορεινό όγκο της Πίνδου στην ραχοκοκαλιά της ηπειρωτικής Ελλάδας και μία από τις πιο αγαπημένες περιοχές εξερεύνησης και μελέτης για τους βοτανικούς. Η ονομασία του βουνού χάνεται στα βάθη της ιστορίας, καθώς η ρίζα «παρν» σήμαινε το δασωμένο βουνό για τους Πελασγούς, τους πρώτους ανθρώπους που γνωρίζουμε ότι κατοίκησαν την Ελλάδα. Στον Παρνασσό τοποθετεί η ελληνική μυθολογία τον κατακλυσμό του Δευκαλίωνα, ενω εδώ κατοικούσαν οι νύμφες των βουνών, των δασών και των τρεχούμενων νερών. Ο μύθος που έχει κάνει διάσημο το βουνό σε όλο τον πλανήτη είναι αυτός που περιγράφει τον ερχομό του θεού Απόλλωνα στον Παρνασσό, όπου μετά από μάχη με τον δράκοντα Πύθωνα, ίδρυσε κοντά στην Κασταλία πηγή το περίφημο μαντείο των Δελφών, τον ομφαλό της Γης, όπως αναφερότανε στους αιώνες. O Παρνασσός βρίσκεται στα όρια των νομών Βοιωτίας, Φωκίδας και Φθιώτιδας. Στα βορειοδυτικά ενώνεται μέσα από διάσελα με τη Γκιώνα, στα δυτικά φτάνει μέχρι την πόλη της Άμφισσας και στα νότια βλέπει τον ορεινό όγκο της Κίρφης. Το μήκος του απλώνεται σε 38 χλμ. και το πλάτος του σε 37 χλμ., καλύπτοντας μια συνολική έκταση 184.000 στρεμμάτων. Από αυτά, τα 36.000 στρέμματα ανήκουν στο Εθνικό Πάρκο Παρνασσού, μία από τις παλαιότερες προστατευμένες περιοχές της χώρας μας καθώς ο Εθνικός Δρυμός του Παρνασσού ιδρύθηκε το μακρινό 1938 μαζί με αυτόν του Ολύμπου. Το βουνό χωρίζεται γεωμορφολογικά -από το ρέμα της Αγόριανης και το Λιβάδι της Αράχωβας- σε δύο μεγάλα τμήματα: το δυτικό με τους ομαλούς λόφους και τα εκτενή ελατοδάση και το ανατολικό με τα ψηλά κορφοβούνια (Λιάκουρα 2.457 μ., Τσάρκος 2.415 μ. και Γεροντόβραχος 2.367 μ.). Η έντονα ασβεστολιθική δομή του βουνού έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός μεγάλου αριθμού από εντυπωσιακές καταβόθρες, δολίνες, βάραθρα, σπήλαια και καρστικές λεκάνες με σημαντικότερες το Εφτάστομο, το Κωρύκειο Άντρο, την καταβόθρα Αγόριανης, την Νεραϊδοσπηλιά και τον Χιονοκάρκαρο. Ο Παρνασσός είναι μια περιοχή με μεγάλο αριθμό επισκεπτών λόγω του αρχαιολογικού ενδιαφέροντος στους Δελφούς, των χιονοδρομικών κέντρων και της κοσμοπολίτικης πλέον Αράχωβας. Εντούτοις πρόκειται για ένα όμορφο βουνό, γεμάτο δάση, φαράγγια και αλπικά λιβάδια που τα διασχίζουν δεκάδες διαδρομές με πλούσιο φυσικό και ιστορικό ενδιαφέρον.

Στο βουνό διακρίνονται τρεις ζώνες βλάστησης, η χαμηλή μεσογειακή βλάστηση που φτάνει μέχρι τα 800 μ., η ορεινή ή δασική βλάστηση μέχρι τα 1.800 μ. και η αλπική ζώνη από τα 1.800 μ. και πάνω. Η μακία βλάστηση καλύπτει περιμετρικά τα χαμηλά υψόμετρα του βουνού και αντιπροσωπεύεται από πουρνάρια, ρείκια, κουμαριές, φυλίκια, κουτσουπιές, κ.ά. Η δασική ζώνη χαρακτηρίζεται από τα πυκνά δάση της κεφαλληνιακής ελάτης, ενώ υπάρχουν σημεία, κυρίως στα βορειοανατολικά, όπου απαντώνται εντυπωσιακά δάση μαύρης πεύκης. Στα αλπικά επικρατούν μικρά φυτά και θάμνοι με μια μεγάλη ποικιλία από πολλά σπάνια είδη της χλωρίδας. Στον Παρνασσό φυτρώνουν πάνω από χίλια είδη φυτών από τα οποία περίπου 10 είδη απαντώνται μόνο εδώ. Το πιο διάσημο απ’ όλα είναι η σπάνια παιώνια του Παρνασσού (Paeonia parnassica), ένα φυτό με εντυπωσιακά μαυροκόκκινα άνθη που φυτρώνει σε λίγα σημεία του Πάρκου. Από τα πιο γνωστά των ενδημικών φυτών είναι η καμπανούλα Campanula topaliana subsp delphica, η Genista parnassica, το Erysimum parnassi, η εντυπωσιακή κενταύρια Centaurea musarum, το Geocaryum pumilum, ο φλώμος Euphorbia orphanidis, το Hieracium gaudryi subsp gaudryi και ο Stachys swainsonii subsp swainsonii. Επίσης υπάρχουν πολλά ακόμα ενδημικά είδη της Ελλάδας με δεύτερο συνθετικό το όνομα του βουνού, όπως το Allium parnassicum, το κολχικό Colchicum parnassicum, η Nepeta parnassica, η Satureja parnassica subsp parnassica, η Silene parnassica subsp parnassica, το Taraxacum parnassicum, η Draba parnassica, η Halacsyella parnassica, η Herniaria parnassica subsp parnassica, ο Convolvulus boissieri subsp parnassicus, ο Astragalus thracicus subsp parnassi, το Trifolium parnassi, η Corydalis blanda subsp parnassica, η Scutellaria rupestris subsp parnassica, ο Thymus parnassicus, ο Cotoneaster parnassicus, το Thesium parnassi, η Saxifraga adscendens subsp parnassica, το Seseli parnassicum, η Anthemis tinctoria subsp parnassica, το Hieracium parnassi subsp parnassi και η Inula verbascifolia subsp parnassica. Άλλα σημαντικά είδη του βουνού είναι το Bupleurum capillare, η Athamanta densa, ο Convolvulus mairei, το Taraxacum delphicum, η καμπανούλα Campanula rupicola, η Achillea ageratifolia subsp ageratifolia, η Rindera graeca, η Minuartia stellata, το Muscari heldreichii, η Salvia ringens, η Asperula boissieri, το Allysum gustavssonii, η σιληνή Silene barbeyana, ο Astragalus apollineus, το αγριογαρύφαλλο Dianthus haematocalyx subsp ventricosus, το Erodium chrysanthum, η Fritillaria mutabilis, η βιόλα Viola poetica, η Ajuga orientalis subsp orientalis, το κολχικό Colchicum boissieri, οι κρόκοι Crocus veluchensis και Crocus hadriaticus, το Geranium macrostylum, η Saxifraga sibthorpii και οι ορχιδέες Cephalanthera damasonium, Cephalanthera longifolia, Anacamptis papilionacea, Orchis pallens, Orchis purpurea, Ophrys zeusii.

Στον Παρνασσό ζούνε περισσότερα από 100 είδη πουλιών, με πιο σπάνια τα μεγάλα αρπακτικά που ακόμη φωλιάζουν στις γύρω κορφές, τους χρυσαετούς, τους φιδαετούς και τους σπιζαετούς. Άλλα αρπακτικά είναι οι σφηκιάρηδες, οι γερακίνες, οι πετρίτες, τα βραχοκιρκίνεζα, τα σαΐνια και τα ξεφτέρια. Στις πολλές χαράδρες του βουνού ζούνε μπούφοι και στα δάση χουχουριστές. Άλλα είδη των αλπικών περιοχών και του δάσους είναι οι μπεκάτσες, οι φάσσες, τα γιδοβύζια, οι βουνοσταχτάρες, οι μαύροι δρυοκολάπτες, οι πράσινοι δρυοκολάπτες, οι λευκονώτες δρυοκολάπτες, οι δεντροσταρήθρες, οι χιονάδες, οι τρυποφράχτες, οι θαμνοψάλτες, οι χιονοψάλτες, τα αηδόνια, ο φοινίκουροι, οι σταχτοπετρόκληδες, οι γαλαζοκότυφες, οι τσίχλες, οι γερακότσιχλες, οι χιονοκότσυφες, οι χρυσοβασιλίσκοι, οι πυρροβασιλίσκοι, οι σπάνιες λοφιοπαπαδίτσες, οι ελατοπαπαδίτσες, οι αιγίθαλοι, οι δεντροτσοπανάκοι, οι τοιχοδρόμοι, οι βουνοδεντροβάτες, οι αετομάχοι, οι κίσσες, οι κιτρινοκαλιακούδες, τα κοράκια, οι χιονόστρουθοι, οι χειμωνόσπινοι, τα λούγαρα, οι κοκκοθραύστες, οι σταυρομύτες, τα βλαχοτσίχλονα και τα βουνοτσίχλονα.

Από τα αμφίβια εδώ ζούνε αλπικοί τρίτωνες, σαλαμάνδρες, φρύνοι, πρασινόφρυνοι, κιτρινομπομπίνες και γραικοβάτραχοι. Η ερπετοπανίδα περιλαμβάνει 17 είδη μεταξύ των οποίων είναι οι μεσογειακές χελώνες, οι κρασπεδοχελώνες, οι τρανόσαυρες, οι τοιχουστέρες, οι σαύρες του Ταύρου, οι τυφλίτες, οι δεντρογαλιές, οι λαφιάτες, οι λαφιάτες του Ασκληπιού, οι σαΐτες, οι στεφανοφόροι, τα σπιτόφιδα, τα νερόφιδα, οι σαπίτες και οι οχιές. Τα τελευταία χρόνια στην περιοχή έχουν επιστρέψει οι λύκοι ενώ εντυπωσιακή είναι η αναφορά, από κατοίκους της περιοχής, της παρουσίας ενός κοπαδιού κόκκινων ελαφιών που φαίνεται ότι έφτασε και εγκαταστάθηκε στο βουνό από την Πάρνηθα, μετά την μεγάλη πυρκαγιά του 2007. Άλλα θηλαστικά του Παρνασσού είναι το ζαρκάδι, ο αγριόχοιρος, η αγριόγατα, η αλεπού, ο ασβός, η νυφίτσα, το δεντροκούναβο, ο σκίουρος, ο δεντρομυωξός και ο κοινός μυωξός. Τα αλπικά του βουνού και τα δάση φιλοξενούν κάποια σπάνια και ενδημικά αρθρόποδα, όπως οι ακρίδες Oropodisma parnassica και Parnassiana parnassica, το τζιτζίκι Cicadetta hannekeae, ο γρύλος Poecilimon zimmeri και τα σκαθάρια Herophila fairmairei, Lucanus cervus και Morimus funereus.