Ο μεγαλύτερος ποταμός της νότιας Βαλκανικής χερσονήσου εκβάλλει στο βόρειο Αιγαίο δημιουργώντας ένα από τα μεγαλύτερα και σημαντικότερα υγροτοπικά συστήματα της Ευρώπης που συγκεντρώνει έναν τεράστιο αριθμό ειδών της ορνιθοπανίδας. Ο Έβρος πηγάζει στα βουνά της Ρίλας στη Βουλγαρία, όπου ονομάζεται Μαρίτσα, και κατεβαίνει προς τα νότια τέμνοντας κάθετα την Θράκη. Μετά από 530 χλμ., από τα οποία τα 218 χλμ. αποτελούν το σύνορο της Ελλάδας με την Τουρκία, εκβάλλει στο Θρακικό πέλαγος δημιουργώντας ένα εκτεταμμένο Δέλτα που απλώνεται σε μια έκταση 500 τ.χλμ. από τα οποία τα 400 τ.χλ. ανήκουν στη χώρα μας. Πρόκειται για τον δεύτερο μεγαλύτερο ποταμό των Βαλκανίων μετά τον Δούναβη με μία λεκάνη απορροής που φτάνει τα 53.000 τ.χλμ. από τα οποία μόλις τα 3.340 ανήκουν στην Ελλάδα. Στα νερά του, εντός της Ελλάδας, συμβάλλουν και οι μεγάλοι ποταμοί Άρδας και Ερυθροπόταμος. Ο Έβρος χωρίζει στη μέση γεωγραφικά την Θράκη, δημιουργώντας την Ανατολική και την Δυτική Θράκη. Στα δυτικά του Δέλτα είναι χτισμένη η Αλεξανδούπολη και στα ανατολικά του η Αίνος. Ο ποταμός χαρακτηρίζεται από τον μεγάλο όγκο φερτών υλών που εδώ και αιώνες εναποθέτει στις εκβολές του και από τις πλημμύρες που δημιουργεί σε εποχές μεγάλων βροχών. Το Δέλτα του Έβρου είναι ένα σύμπλεγμα από λίμνες, λιμνοθάλασσες, έλη, νησίδες, αμμοθίνες, υγρολίβαδα, αλοφυτικές εκτάσεις, φυσικά και τεχνητά αναχώματα, υδάτινους μαίανδρους, χέρσα, πεδιάδες και καλλιέργειες. Αποτελείται ουσιαστικά από μεγάλους υγροτόπους, τις λίμνες Σκέπη και Νυμφών και τις λιμνοθάλασσες Παλούκια, Δράνα και Λακί. Το Εθνικό Πάρκο του Δέλτα του Έβρου θεσπίστηκε μόλις το 2007 αν και η περιοχή είχε ανακυρηχθεί ως υγρότοπος διεθνούς σημασίας με τη Συνθήκη Ραμσάρ από το 1974. Η συνολική προστατευμένη περιοχή φτάνει τα 95.000 στρέμματα από τα οποία τα 80.000 είναι χερσαία επιφάνεια και τα 15.000 υδάτινη. Η σημερινή μορφή του Δέλτα οφείλεται στα μεγάλα αποστραγγιστικά έργα της δεκαετίας του 1950 που περιλάμβαναν ένα δίκτυο από αναχώματα, κανάλια και αντλιοστάσια τα οποία άλλαξαν τελείως τον άγριο χαρακτήρα της περιοχής. Μαζί με την επέκταση των καλλιεργειών, την σχεδόν καθολική αποψιλώση του παραποτάμιου δάσους, το εκτεταμένο παράνομο κυνήγι, την υπερβόσκηση και την απόθεση σκουπιδιών, το Δέλτα του Έβρου είχε φτάσει στα όρια του. Παρ’ όλα αυτά το μεγάλο μέγεθός του, οι ποσότητες του νερού, η στρατιωτική ζώνη στα ανατολικά που επιβάλλει περιορισμένη πρόσβαση, τα προγράμματα προστασίας  και το αυξανόμενο ενδιαφέρον των οικοτουριστών και των επιστημόνων έχουν ελαττώσει με τα χρόνια την πίεση που δέχονταν τα ενδιαιτήματα και οι άγριοι κάτοικοι τους. Υπάρχουν όμως πολλά ακόμα που πρέπει να γίνουν μέχρι το Δέλτα να ξαναγίνει αυτό που ήταν κάποτε: ο μεγαλύτερος και  σημαντικότερος υγρότοπος της χώρας που προσφέρει κάθε χρόνο καταφύγιο και προστασία σε χιλιάδες είδη της ορνιθοπανίδας.

Η βλάστηση της περιοχής αποτελείται από περίπου 350 είδη τα οποία διακρίνονται μεταξύ τους σε ομάδες ανάλογα με την σύσταση του εδάφους και την αλατότητα των νερών. Τα αμμόφιλα είδη που βγαίνουν στις αμμούδες των παραλίων περιλαμβάνουν τα Leymus racemosus subsp sabulosus, Eryngium maritimum, Glaucium flavum, Ammophila arenaria subsp arundinacea, Centaurea cuneifolia, Achillea maritima, Euphorbia paralias, Echinophora spinosa, Cakile maritima subsp maritima, Pancratium maritimum, Puccinellia festuciformis subsp lagascana, κ.ά. Τα δέντρα που διαμορφώνουν τα παραποτάμια δάση είναι οι λεύκες, οι ιτιές, τα σκλήθρα, οι φτελιές, τα πλατάνια, οι φράξοι και τα αλμυρίκια. Η αλοφυτική βλάστηση περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τα είδη Sarcocornia fruticosa, Arthrocnemum macrostachyum, Halimione portulacoides, Salicornia procumbens subsp procumbens, Aeluropus littoralis, Halocnemum strobilaceum, Suaeda maritima, Suaeda splendens, Juncus maritimus και Cynodon dactylon. Τα υδρόβια φυτά περιλαμβάνουν τα αγριοκάλαμα Phragmites australis, τα ψαθιά Typha latifolia και είδη, όπως το λευκό νούφαρο Nymphaea alba, ο Bolboschoenus maritimus, ο Potamogeton crispus, η Trapa natans, η Lemna minor, η Zostera nana, η Ruppia maritima, ο Butomus umbellatus, κ.ά. Άλλα είδη του Δέλτα είναι οι ίριδες Iris orientalis και Iris pseudacorus, η Mentha pulegium, η Artemisia lerchiana, το αμάραντο Limonium  bellidifolium, η Potentilla argentea, οι νεραγκούλες Ranunculus sphaerospermus και Ranunculus sceleratus subsp sceleratus, η Consolida hispanica, η Anthemis tinctoria subsp tinctoria, ο Lotus corniculatus, το Tripolium pannonicum, το Medicago arabica, η Lactuca serriola, το Ornithogalum umbellatum, το Centaurium pulchellum και η ορχιδέα Anacamptis laxiflora.

Το Δέλτα του Έβρου είναι ένας από τους σημαντικότερους βιοτόπους για την ορνιθοπανίδα της Ευρώπης. Εδώ έχουν καταγραφεί 324 είδη, αριθμός τεράστιος αν σκεφτεί κανείς ότι σε όλη τη χώρα έχουν παρατηρηθεί 423 είδη. Το Δέλτα βρίσκεται πάνω σε μία μεγάλη μεταναστευτική οδό και ιδιαίτερα τον χειμώνα εδώ καταφθάνουν περίπου 147 είδη πουλιών για να διαχειμάσουν. Από αυτά στην κορυφή βρίσκεται η απειλούμενη παγκοσμίως νανόχηνα και ακολουθούν η κοκκινόχηνα, η ασπρομέτωπη χήνα, η σταχτόχηνα, ο νανόκυκνος, ο αγριόκυκνος και ο βουβόκυκνος. Από τα παπιά εδώ καταφθάνουν χιλιάδες πρασινοκέφαλες, ψαλίδες, κιρκίρια, χουλιαρόπαπιες, σφυριχτάρια, σαρσέλες, βαρβάρες, καστανόπαπιες, βαλτόπαπιες, κ.ά. Από τα αρπακτικά εδώ κυνηγούν μερικοί από τους πιο σπάνιους αετούς στη χώρα μας, όπως ο βασιλαετός, ο θαλασσαετός, ο στικταετός, ο κραυγαετός, ο ψαλιδιάρης και ο τσίφτης. Άλλα αρπακτικά είναι οι καλαμόκιρκοι, οι χειμωνόκιρκοι, οι αετογερακίνες, οι γερακίνες, οι πετρίτες, οι μπούφοι και οι τυτούδες. Άλλα αξιοθαύμαστα είδη του Δέλτα είναι οι αργυροπελεκάνοι, οι ροδοπελεκάνοι, τα φοινικόπτερα, οι μαύροι πελαργοί, οι καλαμοκανάδες, οι αγκαθοκαλημάνες, οι στρειδοφάγοι, οι λιμόζες, οι πορφυροτσικνιάδες, οι ήταυροι, οι αβοκέτες, οι αλκυόνες, οι μελισσοφάγοι, τα νεροχελίδονα, οι χουλιαρομύτες, οι λαγγόνες, οι χωματίδες, οι χαλκόκοτες, τα γελογλάρονα, τα νανογλάρονα και οι πετροτουρλίδες. Στο Δέλτα συχνά παρατηρούνται ιδιαίτερα σπάνια είδη με ελάχιστες αναφορές στη χώρα μας, ενώ είναι σημαντικό να αναφέρουμε την μέχρι πριν λίγα χρόνια παρουσία της μάλλον εξαφανισμένης πλέον λεπτομύτας.

Από τα αμφίβια εδώ ζούνε μερικά σπάνια είδη με σημαντικότερο την κοκκινομπομπίνα που ακολουθείται από τον κοινό τρίτωνα, τον ανατολικό χτενοτρίτωνα, τον πηλοβάτη, τον πρασινόφρυνο, τον δεντροβάτραχο, τον λιμνοβάτραχο και τον σβελτοβάτραχο. Από τα ερπετά στο Δέλτα απαντώνται ποταμοχελώνες, βαλτοχελώνες, μεσογειακές χελώνες, γραικοχελώνες, τυφλίτες, σαμιαμίδια, κυρτοδάκτυλοι, σπάνιες ποντιακές σαύρες, τρανόσαυρες, πρασινόσαυρες, σαύρες του Ταύρου, οφίσοπες, αβλέφαροι, έφιοι, σπάνιοι κεχρίτες, σαπίτες, λιμνόφιδα, νερόφιδα, σαΐτες, αγιόφιδα, σπιτόφιδα, οθωμανικές οχιές και κοινές οχιές. Τα θηλαστικά αποτελούνται από πολλά και θαυμαστά είδη. Στο Δέλτα ζούνε λίγες αγέλες από τσακάλια, ενώ σε εποχές με πολλά κρύα κατεβαίνουν από τους λόφους οι λύκοι. Στα χωράφια κάνει τις φωλιές του ο σπάνιος λαγόγυρος, ενώ στην περιοχή ζει και η σπάνια στικτοϊκτίδα. Άλλα είδη είναι οι βίδρες, οι αγριόγατοι, οι αλεπούδες, οι ασβοί, τα πετροκούναβα, οι νυφίτσες, οι λαγοί, οι σκαντζόχοιροι, αλλά και 3 είδη μυγαλών, 15 είδη νυχτερίδων και 11 είδη τρωκτικών.

Όλος αυτός ο υδάτινος λαβύρινθος φιλοξενεί και έναν μεγάλο πλούτο ιχθυοπανίδας. Από τα ψάρια των εσωτερικών υδάτων σε όλο τον Έβρο αναφέρεται η παρουσία 47 ειδών. Στο Δέλτα μέχρι πριν από λίγες δεκαετίες ήταν συχνές οι αναφορές για τρία υπέροχα και σπάνια είδη της οικογένειας των οξύρυγχων: του κοινού οξύρυγχου (Acipenser sturio), του αστροξυρυχιού (Acipenser stellatus) και της μουρούνας (Huso huso). Από τα υπόλοιπα είδη ξεχωρίζουν η σαρδελομάνα (Alosa fallax), το χέλι (Anguilla anguilla), ο ζαχαριάς (Aphanius fasciatus), ο γουλιανός (Silurus glanis), η τούρνα (Esox lucius), το γληνί (Tinca tinca), η πέρκα (Perca fluviatilis), ο βουλγαροκωβιός (Gobio bulgaricus) και ο ποντογωβιός (Knipowitschia caucasica). Τέλος πολλά θαλασσινά, ανάδρομα είδη επιλέγουν τα υφάλμυρα νερά για να αναπαραχθούν ή να κυνηγήσουν, όπως διάφορα είδη κέφαλων, λαβράκια, τσιπούρες και αμμόγλωσσες.

Περισσότερες πληροφορίες στη σελίδα του Φορέα Διαχείρισης: http://www.evros-delta.gr