Ένα από τα πιο πρόσφατα θεσμοθετημένα Εθνικά Πάρκα της χώρας μας που απλώνεται στο κεντρικό τμήμα της οροσειράς της Πίνδου και χαρακτηρίζεται από πλούσιους βιότοπους και άγρια γεωμορφολογία. Το Εθνικό Πάρκο Τζουμέρκων, Περιστερίου και χαράδρας Αράχθου δημιουργήθηκε το 2009 και εκτείνεται στα σύνορα των νομών Ιωαννίνων, Άρτας και Τρικάλων. Ορίζεται από τα δύο μεγάλα ορεινά συγκροτήματα της Πίνδου: το Περιστέρι (Λάκμο) και τα Τζουμέρκα (Αθαμανικά όρη). Στα βόρεια βρίσκεται το Περιστέρι, στα δυτικά το Πάρκο καταλήγει στο Ξηροβούνι, στα ανατολικά του υψώνεται η ραχοκοκκαλιά της Κακαρδίτσας και στα κεντρικά και νότια βρίσκεται ο κύριος όγκος των Τζουμέρκων. Το Πάρκο απλώνεται σε μια έκταση περίπου 820 τετρ. χιλ. και χαρακτηρίζεται από δεκάδες βουνοκορφές με έντονες κλίσεις και την έντονη παρουσία του υδάτινου στοιχείου. Στα οικοσυστήματα της περιοχής έχουν καταγραφεί 17 τύποι οικοτόπων και 30 τύποι και υποτύποι υδάτινων οικοτόπων. Το Πάρκο ορίζεται από δύο μεγάλους ποταμούς, τον Ασπροπόταμο και τον Άραχθο, αλλά και από πολλά ακόμα μικρότερα ποτάμια και ρέματα (Μετσοβίτικος, Καλαρίτικος, Μελισσουργιώτικος, Ματσουκιώτικο, Νέγκρης, κ.ά.). Τα κύρια πετρώματα του Πάρκου είναι οι ασβεστόλιθοι που σε μερικά σημεία ενώνονται με φλύσχες. Τα δύο μεγάλα βουνά δημιουργούν μια εκτεταμένη αλπική ζώνη που περιλαμβάνει πολλές βουνοκορφές, πάνω από τα 2.000 μέτρα: Κακαρδίτσα (2.429 μ.), Καταραχιάς (2.299 μ.), Τσουκαρέλα (2.295 μ.), Χίλια εξήντα (2.253 μ.), Μέγας Τράπος (2.240 μ.), Τσούμα Πλαστάρι (2.188 μ.), Γκουράσα (2.185 μ.), Γιαννάκη (2.198 μ.), Πυραμίδα (2.144 μ.). Η περιοχή θεωρείται, όχι τυχαία, η καρδιά της Πίνδου και περιλαμβάνει δεκάδες παραδοσιακά χωριά, πανέμορφα πέτρινα γεφύρια, βυζαντινές μονές και εκκλησίες, νεροτριβές, παμπάλαιες στράτες και έναν μεγάλο πλούτο από στοιχεία του ορεινού λαϊκού πολιτισμού. Η έντονη γεωμορφολογία, ο πλούτος τον νερών, τα πλούσια δάση και τα μεγάλα αλπικά οροπέδια δίνουν στο Πάρκο μια άγρια φυσιογνωμία και δεν είναι λίγοι οι έμπειροι ορειβάτες και περιπατητές που θεωρούν την περιοχή ως την πιο όμορφη ορεινή περιοχή της Ελλάδας.

Το Εθνικό Πάρκο διακρίνεται από μεγάλες υψομετρικές διαφορές (144 μ.-2.429 μ.) που περιλαμβάνουν πολλούς διαφορετικόυς τύπους βλάστησης. Στα χαμηλά και στους πεδινούς λόγγους εμφανίζονται πουρνάρια, αριές, φυλίκια, κουμαριές, κουτσουπιές και κοκκορεβυθιές. Λίγο ψηλότερα αναπτύσσονται δάση φυλλοβόλων, όπως γάβροι, φράξοι, σφενδάμια, βελανιδιές, οστριές, καστανιές και λίγες οξιές. Στα ρέματα επικρατούν δάση με πλατύφυλλα, όπως πλατάνια, ιτιές και σκλήθρα και λίγο ψηλότερα αναπτύσσονται τα δάση των κωνοφόρων (έλατα και μαυρόπευκα). Κάτω από τις ψηλές κορυφές απλώνονται τα μεγάλα αλπικά οροπέδια της περιοχής με τα στεπόμορφα λιβάδια και μόνο λίγα διάσπαρτα ρόμπολα και αγριόκερδα υψώνονται πάνω από τα χορτάρια. Η χλωρίδα περιλαμβάνει μια πληθώρα σπάνιων και προστατευμένων είδων που απαντώνται στην ευρύτερη περιοχή της Πίνδου. Σημαντικά είδη του Πάρκου είναι ο Solenanthus albanicus, η Achillea absinthoides, η Alchemilla fallax, η κενταύρια Centaurea triamularia, η ορχιδέα Ophrys insectifera, η φριτιλλάρια Fritillaria thessala, το Podospermum roseum subsp peristericum, η Satureja horvatii subsp macrophylla, ο Stachys tymphaea, η Gentiana lutea, η Alkanna noneiformis, η Pimpinella tragium subsp polyclada, το Phyllolepidum cyclocarpum subsp pindicum, η Aubrieta scardica, το Hieracium peristericum subsp peristericum και το Hieracium trikalense. Άλλα ενδιαφέροντα είδη της περιοχής είναι η Arenaria conferta subsp serpentini, οι κρίνοι Lilium candidum, Lilium chalcedonicum και Lilium martagon, η Saxifraga marginata, ο Edraianthus graminifolius, ο νάρκισσος Narcissus poeticus subsp poeticus, τα γεράνια Geranium macrorrhizum και Geranium macrostylum, η Pedicularis graeca, ο Aconogonon alpinum, η αγριοτριανταφυλλιά Rosa montana, το αγριογαρύφαλλο Dianthus sylvestris, η Saxifraga sempervivum, η Scutellaria alpina, το Sempervivum marmoreum, η Anemone nemorosa, η Bruckenthalia spiculifolia, ο Erigeron epiroticus, o κρόκος Crocus veluchensis, ο Rhinanthus mediterraneus, το Sedum atratum, η Tulipa australis και οι αγριοπανσέδες Viola pyrenaica, Viola orphanidis και Viola aetolica. Στην περιοχή συναντάει κανείς και πολλά είδη ορχιδεών, όπως η Cephalanthera longifolia, η Epipactis microphylla, η Epipactis helleborine, η Epipactis subclausa, η Dactylorhiza sambucina, η Dactylorhiza saccifera, η Dactylorhiza pindica, η Neottia ovata, η Neottia nidus-avis, το Limodorum abortivum, η Gymnadenia conopsea,η Orchis purpurea, το Himantoglossum jankae, η Neotinea ustulata, η Ophrys helenae, η Ophrys epirotica και η Ophrys apifera.

Η ορνιθοπανίδα της περιοχής περιλαμβάνει πάνω από 150 είδη. Τα ατέλειωτα κάθετα βράχια αποτελούν ιδανικά σημεία φωλιάσματος για πολλά είδη αρπακτικών πουλιών. Στην κορυφή βρίσκεται η παρουσία των όρνεων που έχουν εξαφανιστεί πλέον από πολλές ορεινές περιοχές της χώρας μας. Από τα αρπακτικά εδώ ζούνε χρυσαετοί, γερακαετοί, φιδαετοί, σφηκιάρηδες, αετογερακίνες, γερακίνες, πετρίτες, διπλοσάινα, σαΐνια, ξεφτέρια, βραχοκιρκίνεζα και δεντρογέρακα. Περιστασιακή στην περιοχή είναι και η εμφάνιση του σπάνιου ασπροπάρη. Από τα νυχτόβια αρπακτικά, εδώ απαντώνται μπούφοι, χουχουριστές, κουκουβάγιες και γκιώνηδες. Στα δάση ζούνε και πολλά είδη από δρυοκολάπτες, όπως ο μαύρος δρυοκολάπτης, ο πράσινος δρυοκολάπτης, ο πευκοδρυοκολάπτης, ο μεσαίος δρυοκολάπτης, ο λευκονώτης δρυοκολάπτης και ο βαλκανικός δρυοκολάπτης. Στα αλπικά ζούνε πολλά σημαντικά είδη, όπως οι πυρροκότσυφες, οι χιονοψάλτες, οι κιτρινοκαλιακούδες, οι κοκκινοκαλιακούδες, τα κοράκια, οι χιονοκότσυφες, οι τοιχοδρόμοι, οι χιονόστρουθοι, οι χιονάδες και τα βλαχοτσίχλονα. Άλλα είδη της περιοχής είναι οι πετροπέρδικες, οι φάσσες, τα τρυγόνια, οι κούκκοι, οι βουνοσταχτάρες, οι μελισσοφάγοι, οι σταρήθρες, οι δεντροσταρήθρες, τα βραχοχελίδονα, οι νεροκελάδες, οι σταχτοσουσουράδες, οι νεροκότσυφες, οι τρυποφράχτες, οι θαμνοψάλτες, τα αηδόνια, οι φοινίκουροι, οι σταχτοπετρόκληδες, οι τσίχλες, οι γερακότσιχλες, οι πυρροβασιλίσκοι, οι λοφιοπαπαδίτσες, οι καστανοπαπαδίτσες, οι ελατοπαπαδίτσες, οι αετομάχοι, οι κοκκινοκεφαλάδες, οι σταυρομύτες, οι κοκκοθραύστες και τα βουνοτσίχλονα.

Από τα αμφίβια εδώ ζούνε ο αλπικός τρίτωνας, ο μακεδονικός τρίτωνας, η σαλαμάνδρα, ο φρύνος, ο πρασινόφρυνος, η κιτρινομπομπίνα, ο γραικοβάτραχος, ο σβελτοβάτραχος και ο βαλκανοβάτραχος. Η ερπετοπανίδα περιλαμβάνει την πολύ σπάνια νανόχεντρα (Vipera graeca), ενώ άλλα είδη είναι η μεσογειακή χελώνα, το κονάκι, ο τυφλίτης, η σαύρα της Ρούμελης, η πρασινόσαυρα, η τοιχογουστέρα, η σαύρα του Ταύρου, ο στεφανοφόρος, ο έφιος, ο λαφιάτης, η δεντρογαλιά, ο σαπίτης, το νερόφιδο, η σαΐτα, το αγιόφιδο, το σπιτόφιδο και η κοινή οχιά. Από τα θηλαστικά ξεχωρίζουν τα αγριόγιδα, που αν και ακόμα κυνηγιούνται συστηματικά, ζούνε στις πιο απόκρυμνες περιοχές των αλπικών. Στα μεγάλα ποτάμια και στα ρέματα της περιοχής ζούνε αρκετές βίδρες. Ξεχωρίζουν επίσης οι υγιείς πληθυσμοί από αρκούδες, λύκους, ζαρκάδια και αγριόγατους. Άλλα θηλαστικά είναι οι αγριόχοιροι, οι νυφίτσες, τα δεντροκούναβα, οι ασβοί, οι αλεπούδες, οι λαγοί, οι δασομυωξοί, οι δεντρομυωξοί, οι σκαντζόχοιροι και οι σκίουροι.

Περισσότερες πληροφορίες: http://tzoumerka-park.gr/