Η παρεξηγημένη Σαλαμίνα, μπορεί να μην θεωρείται ένας παράδεισος για την άγρια φύση, εντούτοις στα δάση, στους λόφους και στις ακτές του νησιού, ο φυσιολάτρης μπορεί να συναντήσει πολλά αξιόλογα είδη της πανίδας και της χλωρίδας. Πατρίδα του πατρίδα ομηρικού βασιλιά Αίαντα του Τελαμώνιου και του τραγικού ποιητή Ευριπίδη και διάσημη σε όλο τον κόσμο για την ομώνυμη ναυμαχία του 480 π.Χ. μεταξύ Ελλήνων και Περσών, η Σαλαμίνα διακρίνεται για τα δεκάδες αξιοθέατα της πλούσιας ιστορίας της. Ένα άλλο όνομα του νησιού που έχει επιβιώσει από την αρχαιότητα μέχρι τις μέρες μας είναι η ονομασία Κούλουρη που προέρχεται από το ακρωτήριο «Κόλουρις άκρα», στο οποίο ήταν χτισμένη η αρχαία πόλη. Πρόκειται για το μεγαλύτερο νησί του Σαρωνικού κόλπου με έκταση που φτάνει τα 93,5 τ.χλμ. Χαρακτηρίζεται από μια ιδιαίτερη ακτογραμμή με έντονο διαμελισμό από δεκάδες κόλπους, χερσονήσους, ακρωτήρια, όρμους, παραλίες και μικρά νησιά που έχει σαν αποτέλεσμα το μήκος των ακτογραμμών να ξεπερνάει τα 100 χλμ, ένα μεγάλο μέγεθος σε σχέση με την έκταση του νησιού. Η Σαλαμίνα βρίσκεται στα βόρεια του Σαρωνικού κόλπου και πολύ κοντά στις ακτές της Αττικής. Στα βόρεια της απλώνεται ο κόλπος της Ελευσίνας, στα ανατολικά της απέχει από το Πέραμα μόλις 500 μέτρα, στα νότια της και μετά από 6 ναυτικά μίλια βρίσκεται η Αίγινα και στα ανατολικά της ένας πορθμός 490 μέτρων την χωρίζει από την χερσόνησο της Αγίας Τριάδας Μεγαρίδος. Το εσωτερικό του νησιού διακρίνεται από ήρεμους λόφους που διακόπτονται από μικρές κοιλάδες. Σημαντικότερα υψώματα του νησιού είναι το Μαυροβούνι (375 μ.), η Βίγλα (366 μ.), το Φούρθι (347 μ.), η Ντάρνιζα (345 μ.) και η Κόγχη (276 μ.). Γύρω από την Σαλαμίνα απλώνονται τα μικρά νησιά Μακρόνησος, Ρεβυθούσα, Κανάκια, Τριμέσα, Περιστέρια, Πέρα, Αταλάντη, Ψυττάλεια, Άγιος Γεώργιος και Λέρος. Ξακουστό είναι το Σπήλαιο του Ευριπίδη που βρίσκεται στην μέση μιας πυκνόφυτης περιοχής στα νότια του νησιού. Παλαιότερα και λόγω των αβαθών σε πολλά σημεία της ακτογραμμής, γύρω από το νησί απλώνονταν αρκετοί μικροί υγρότοποι που πλέον έχουν σχεδόν χαθεί. Η Σαλαμίνα κατέχει την πρώτη θέση ανάμεσα στα νησιά στην πυκνότητα πληθυσμού. Παρόλη την έντονη και συχνά άναρχη οικιστική ανάπτυξη και την γειτνίαση με τα ρυπογόνα διυλιστήρια και ναυπηγεία, η Σαλαμίνα έχει πολλά ενδιαφέροντα μονοπάτια που οδηγούν σε αρχαιολογικούς χώρους και άλλες θέσης αναψυχής. Αξίζει κανείς να την επισκεφθεί κατά την εαρινή περίοδο και να περπατήσει στα δάση και στις παραλίες του νησιού για να ανακαλύψει πολλά ενδιαφέροντα είδη της χλωρίδας και της πανίδας.

Η βλάστηση στο νησί είναι τυπικά μεσογειακή με είδη, όπως την χαλέπιο πεύκη, τα θαμνοκυπάρισσα, τα πουρνάρια, τις ήμερες βελανιδιές, τις, κοκκορεβυθιές, τις χαρουπιές, τις αγριελιές, τα φυλλίκια, τις αγριογκορτσιές, τις λεύκες και τα αλμυρίκια. Από την θαμνώδη βλάστηση πρωταγωνιστούν είδη, όπως σκίνα, πικροδάφνες, σπάρτα, λαδανιές, ρείκια, γαλατσίδες, ασπάλαθοι, αφάνες, κάππαρες,  λεβάντες, ρίγανες, θρούμπια, θυμάρια, εφέδρες, σπαραγγιές και ασφόδελοι. Από τα σημαντικά φυτά ξεχωρίζουν η κενταύρια Centaurea attica subsp megarensis, η Inula verbascifolia subsp methanaea, η καμπανούλα Campanula celsii subsp celsii, το Cerastium brachypetalum subsp atheniense, οι σιληνές Silene apetala, Silene corinthiaca, Silene sclerocarpa και Silene spinescens, η Beta macrocarpa, η Trigonella cariensis, το Muscari pulchellum subsp pulchellum και η μωβ παπαρούνα Roemeria hybrida subsp hybrida. Άλλα ενδιαφέροντα είδη του νησιού είναι τα αγριόσκορδα Allium bourgeaui subsp cycladicum και Allium sphaerocephalon subsp trachypus, η Torilis tenella, η Aristolochia microstoma, ο Anacyclus clavatus, ο Leontodon graecus, το Onopordum caulescens, το Phagnalon saxatile, το Tagetes minuta, το Taraxacum scolopendrinum, η Anchusa aegyptiaca, η Carrichtera annua, ο Didesmus aegyptius, η Erucaria hispanica, το Erysimum graecum, η Iberis acutiloba, η Matthiola longipetala subsp bicornis, η καμπανούλα Campanula drabifolia, η Paronychia capitata subsp capitata, η σιληνή Silene holzmannii, το Helianthemum syriacum subsp syriacum, ο Convolvulus dorycnium, η Onobrychis ebenoides, η Ononis viscosa subsp sieberi, ο νάρκισσος Narcissus tazetta, η Bellevalia ciliata, ο κρόκος Crocus cartwrightianus, η ίριδα Iris attica, το Marrubium peregrinum, η φριτιλάρια Fritillaria graeca, το Delphinium hellenicum, η Cosentinia vellea, το Galium monachinii, το Chaenorhinum rubrifolium, το Ornithogalum atticum, η Vaccaria hispanica, Achillea maritima και η Cymbalaria longipes. Από τις ορχιδέες στην Σαλαμίνα απαντώνται οι Anacamptis collina, Anacamptis morio, Anacamptis papilionacea, Anacamptis pyramidalis, Himantoglossum robertianum, Limodorum abortivum, Neotinea lactea, Neotinea maculata, Neotinea tridentata, Orchis anthropophora, Orchis italica, Spiranthes spiralis, Serapias bergonii, Ophrys bombyliflora, Ophrys ferrum-equinum, Ophrys cinereophila, Ophrys iricolor, Ophrys speculum, Ophrys spruneri, Ophrys aesculapii και Ophrys tenthredinifera.

Η ορνιθοπανίδα του νησιού περιλαμβάνει πολλά κοινά είδη. Στο νησί ζούνε αρκετές νησιώτικες πέρδικες, ενώ τα τρυγόνια, οι τσίχλες και τα ορτύκια είναι περαστικά. Σχεδόν σε όλη την ακτογραμμή ζούνε πολλές αλκυόνες, ενώ στους λίγους μικρούς υγροτόπους καταφθάνουν ακόμα πολλά παρυδάτια είδη, όπως λασποσκαλίδρες, αργυροπούλια, καλαμοκανάδες, μαυροβουτηχτάρια, πρασινοσκέληδες, ποταμοσφυριχτές, λευκοτσικνιάδες, σταχτοτσικνιάδες και κοκκινοσκέληδες. Από τα αρπακτικά πουλιά εδώ απαντώνται φιδαετοί, γερακίνες, πετρίτες, ξεφτέρια και βραχοκιρκίνεζα. Άλλα είδη του νησιού είναι οι κορμοράνοι, οι καστανοκέφαλοι γλάροι, τα χειμωνογλάρονα, οι κουκουβάγιες, οι γκιώνηδες, τα γιδοβύζια, οι σταχτάρες, οι τσαλαπετεινοί, οι κορυδαλλοί, τα σταβλοχελίδονα, τα σπιτοχελίδονα, οι νεροκελάδες, οι λιβαδοκελάδες, οι κιτρινοσουσουράδες, οι τρυποφράχτες, οι κοκκινολαίμηδες, οι καρβουνιάρηδες, οι σταχτοπετρόκληδες, οι ασπροκωλίνες, οι μαυρολαίμηδες, οι γαλαζοκότσυφες, οι μαυροσκούφηδες, οι μαυριτσιροβάκοι, οι σταχτομυγοχάφτες, οι γαλαζοπαπαδίτσες, οι αετομάχοι, οι κοκκινοκεφαλάδες, τα φανέτα, οι καρδερίνες, οι φλώροι, τα σκαρθάκια και τα σιρλοτσίχλονα.

Από την ερπετοπανίδα στην Σαλαμίνα ζούνε γραικοχελώνες, σαμιαμίδια, κυρτοδάκτυλοι, τρανόσαυρες, τυφλίνοι, σαπίτες, αγιόφιδα, σπιτόφιδα, σαΐτες και οχιές, ενώ από τα αμφίβια απαντώνται μόνο βαλκανοβάτραχοι και γραικοβάτραχοι. Στο νησί ζούνε αρκετές αλεπούδες, πετροκούναβα, σκαντζόχοιροι και νυχτερίδες. Στο νησί υπάρχει ένας πληθυσμός από το απειλούμενο ορθόπτερο του είδους Glyphanus obtusus, ενώ εδώ ζει και το ενδημικό ισόποδο του είδους Armadillidium atticum. Eίναι σημαντικό ότι στην Σαλαμίνα βρέθηκε για πρώτη φορά στη Μεσόγειο ένα εισβολικό αλλά πανέμορφο είδος γυμνοβράγχιου, το Goniobranchus annulatus.